शनिबार, १६ नोभेम्बर २०२४

राष्ट्रको निधारमा भ्रष्टाचारको टीका

विगत एक दशकयता ‘भ्रष्टाचारलाई शुन्य सहनशिलता’ भन्ने देशका सबै ठूला राजनीतिक दल र तिनका नेताले सरकार चलाइसके। तर, पनि देश भने निरन्तर रूपमा अति भ्रष्टाचार हुने मुलुकको श्रेणीमै परिरहेको छ। यसले के देखाउँछ भने अब त भ्रष्टाचार नै नेपालको राष्ट्रिय चरित्र भैसक्यो। यसबाट कसरी मुक्त हुने?, टाढा-टाढासम्म उपायको झिल्को देखिदैन।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

राष्ट्रियसभा निर्वाचनको शिक्षा र मिशन ८४ को मार्गचित्र

२०८४ मा वामपन्थीको बहुमत भनेर यथार्थवादी प्रक्षेपण गरेर अगाडि बढियो भने त्यसले वामपन्थी भित्र त एक किसिमको मोमेन्टम दिन्छ नै, दक्षिणपन्थी ध्रुवीकरणका लागि पनि त्यसले दबाब सिर्जना गर्छ। यही नै देशका लागि मिशन ८४ हुनुपर्छ। त्यो मिशनको चोरसाँचो अहिले पनि ओलीकै हातमा भएकाले देशको राजनीतिक कोर्स करेक्सनको ‘पन्डोरा बाकस’ उनैले खोल्नुपर्छ। कसैलाई प्रिय लागे पनि/नलागे पनि अहिलेको भुइँ-यथार्थ यही हो।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

राष्ट्रियसभा निर्वाचनको शिक्षा र मिशन ८४ को मार्गचित्र

२०८४ मा वामपन्थीको बहुमत भनेर यथार्थवादी प्रक्षेपण गरेर अगाडि बढियो भने त्यसले वामपन्थी भित्र त एक किसिमको मोमेन्टम दिन्छ नै, दक्षिणपन्थी ध्रुवीकरणका लागि पनि त्यसले दबाब सिर्जना गर्छ। यही नै देशका लागि मिशन ८४ हुनुपर्छ। त्यो मिशनको चोरसाँचो अहिले पनि ओलीकै हातमा भएकाले देशको राजनीतिक कोर्स करेक्सनको ‘पन्डोरा बाकस’ उनैले खोल्नुपर्छ। कसैलाई प्रिय लागे पनि/नलागे पनि अहिलेको भुइँ-यथार्थ यही हो।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

गगन हिँडिरहेको बाटो

विद्यार्थी आन्दोलनबाट आर्जेको उनको पूँजी भनेकै लोकप्रियता हो। उनको त्यही पूँजीले थापालाई पार्टीमा महामन्त्रीसम्म डोर्‍यायो। संसदको ढोका जनमतले दिलायो। मन्त्रीसम्मको पद पार्टी-लाइनले दियो। बाहिरबाट हेर्दा सब ठिकठाक छ महामन्त्री थापाको राजनीतिक जीवन। तर बेलाबखत उनी स्वयं उकुसमुकुसमा भएको गरी खरो रुपमा आफ्ना कुरा राखिदिन्छन्। अनि त पार्टीभित्र र राष्ट्रिय राजनीतिमा उनको चर्चा चुलिन्छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

गैरआवासीय नेपाली नागरिकताः लिनै गाह्रो, लियो कागजको खोस्टा जस्तो

गैरआवासीय नेपाली नागरिकता लिनै गाह्रो छ। अनेक भुक्तमान गरेर लियो, न मान छ, न मनितो। यो नेपाली नागरिकता नै हो तर नागरिकताबाहकले नेपाल पस्दा भिसा लिनुपर्छ, योभन्दा हाँस्यास्पद के हुन सक्छ? यस अर्थमा त यसलाई एक किसिमको कागजको खोस्टो भन्दा के फरक पर्ला र?

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

‘साइलेन्ट किलर’ बन्दैछ मधुमेह

विश्वमा रोगबाट मर्नेहरुमध्ये पाँच प्रतिशत मधुमेहका रोगी छन्। यदि तत्काल कुनै प्रभावकारी कदम नचालिएमा आउँदो १० वर्षमा मधुमेहबाट ज्यान गुमाउनेको सङ्ख्या ५० प्रतिशतले बढ्नेछ। सन् २०३० सम्ममा १७ वर्षमुनिका मानिसको मृत्यु दरमा मधुमेहको हिस्सा ५० प्रतिशत पुग्ने अनुमान गरिएको छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

एमाले राष्ट्रियसभामा ‘शून्य’तिरको यात्रामा

एमाले राष्ट्रियसभामा ‘शून्य’तिरको यात्रामा छ। यो ‘शून्य’ यात्रामा एमालेलाई लैजाने मूलपात्र केपी शर्मा ओली हुन्। उनको पछि लागेर केही पाइन्छ भन्ने लोभीपापीलाई प्रिय नलागे पनि अहिलेको सत्य यही नै हो। यो सत्य सबैभन्दा पहिला ओलीले नै बुझ्नुपर्छ ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

ओली 'पुनः मुसिक भवः' पथमा

नेपालको शक्तिशाली कम्युनिष्ट पार्टी नेकपाको अध्यक्ष र दुईतिहाइ बहुमतको प्रधानमन्त्रीबाट ओली पतन्मोमुख हुँदै राजनीतिकरूपमा सौदाबाजी र भिक्षाटन गर्ने अवस्थामा पुगिसकेका छन् । यो क्रम बढ्दै जाँदा एमालेका पूर्वनेता प्रदीप नेपालले भनेजस्तै उनी एक दिन सीपी मैनालीजस्तैहुने छन्।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

काण्डै-काण्डको देश: तीन नेताको सिण्डिकेट

नेपाल पछिल्लो समय काण्डै काण्डको देश भएको छ। ती काण्डको नालिबेली केलाउँदै जाँदा हरेकमा कुनै न कुनै रूपमा तीन ठूला दल कांग्रेस, एमाले र माओवादीका नेता, कार्यकर्ता वा उनीहरूको आफन्तको संलग्नता रहेकै हुन्छ। जब काण्डको पटाक्षेप हुन्छ तब तीन दलका अध्यक्ष वा सभापति चोचोमा मोचो मिलाउँदै अपराधीको ढाल बन्न आइपुग्छन्। देश अहिले यिनै तीन नेताको सिण्डिकेटले बर्बाद भैरहेको छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

सन् २०२३ को ऐनामा २०२४ को नेपाल

नेपालका लागि सन् २०२३ एक किसिमको आयाराम गयाराम वर्ष रह्यो। पाँच वर्षका लागि भएको आवधिक चुनावको जनादेशले नै चल्ने भएकाले २०२४ पनि लगभग यस्तै हुने हो। कुनै पनि किसिमको राजनीतिक दुर्घटना नभए अर्को वर्षको अन्तसम्म प्रचण्ड नै प्रधानमन्त्री हुने हुन्। उनको प्रधानमन्त्रित्वको अन्तिम वर्ष कुनै चमत्कार हुनेवाला छैन।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

प्रचण्डले माधवलाई सरकारको नेतृत्व बुझाउँलान् ?

नेपालको आन्तरिक राजनीतिको 'डाइनामिक्स' र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धको ‘अफ्टर म्याथ’ बुझेका राजनीतिक पण्डितहरू प्रचण्ड सरकारले एक वर्षको खड्को काट्नु पनि ठूलै उपलव्धि मान्नुपर्ने ठान्छन् ।अबको प्रश्न, अर्को वर्षको यही बेला प्रचण्डले २-१-२ सहमतिअनुसार माधव नेपाललाई सरकारको नेतृत्व बुझाउँछन् कि बुझाउँदैनन् भन्ने नै हो।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

एनसेल प्रकरण: देउवा, प्रचण्ड र ओलीतिर सोझिदै शंकाको सुई

नेपालमा खर्बौको एनसेल किनबेच प्रकरण पेचिलो बन्दै गएको बेला उपचारको नाममा पटकपटक सिंगापुर गैरहने देउबा, प्रचण्ड र ओलीतिर शंकाको सुई तेर्सिएको छ। प्रश्न उठेको छ, कतै एनसेलका नयाँ खरिदकर्ता भनिएका सतिसलालकै सौजन्यमा उनीहरूको सिंगापुरको उपचार, आतेजाते, होटल र फर्कदा गोजी गरम गर्ने काम त भैरहेको थिएन ?

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

वैचारिक धरातलमा राजनीतिक ध्रुवीकरण अपरिहार्य

नेपालको राजनैतिक स्थिरताका लागि वैचारिक धरातलमा राजनीतिक ध्रुवीकरण अपरिहार्य भैसकेको छ। यसका लागि कांग्रेसले वामपन्थी एजेण्डामा राजनीति गर्न छोडेर दक्षिणपन्थी एजेण्डासहित दक्षिणपन्थी कमाण्ड सम्हाल्नु पर्छ। त्यसो गर्न कांग्रेस संवैधानिक राजतन्त्र र हिन्दू राष्ट्रजस्ता दक्षिणपन्थी एजेण्डा बोक्न पनि तयार हुनुपर्ने हुन सक्छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

चुनाव, जनप्रतिनिधि र लेखा परीक्षण

यही वैशाख ३० गते स्थानीय तहको निर्वाचन हुँदैछ। पुराना अनुहारलाई बिदाइ र नयाँ अनुहारलाई स्वागत गर्ने दिन। देशभरका ७ सय ५३ वटा स्थानीय निकायले ६ हजार ७ सय ४३ वडाले एकैसाथ नयाँ नेतृत्व पाउने छन्। चुनावकाे केही दिनपछि जनताबाट सर्वाधिक मत प्राप्त गर्ने जनप्रतिनिधिले ५ वर्षको लागि स्थानीय सरकारकाे बागडोर सम्हाल्ने माैका पाउने छन्।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

साेती घटना: अमेरिकाले सिरिया र रुसले युक्रेनमाथि हमला गर्दा देखिएकाे भन्दा दर्दनाक दृश्य

आजका दिनसम्म भेरीमा धेरै पानी बगिसकेको छ। तर पानीको हिसाब कसैले राखेन। बगी जाने पानीको हिसाब राख्न सायद सम्भव भएन होला र कसैले राखेन पनि। तर २०७७ साल यस्तो साल बनेर आयो- जुन साल भेरीमा पानी मात्र बगेन, पानीसँगै रगत पनि बग्यो।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - जुम्ला

चेतनशील विभेदका पराकम्पनहरू

समय उही छ, परिस्थितिले प्रविधिको सहायतामा प्रशस्त प्रगति गरेको देखिन्छ। मानिसहरू मूर्त साक्षर भएका छन। विशिष्टिकृत मानिसले ठोस आर्थिक छलाङ मारेका छन। गाउँ/घरमा विकासका अश्रुग्यास छरिएका छन। लाभग्राहीहरू पिसाबको न्यानोमा समाजवादी ठट्टा गरिरहेछन। अछुरका चुस्की खोजेर नपाउनेहरू क्रान्तिकारी भाषणमा अहोरात्र खटिरहेका देखिन्छन। युवाहरू राजनीतिक कुशलता, बस्तुनिष्ठता, बैधता र स्पष्टताको खोजीमा देखिन्छन। महिलाहरू विभेद र हिंसाजन्य निर्मम गतिविधिका लागि लडिरहेका देखिन्छन र भनिरहेछन।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

स्थानीय निर्वाचनको ‘डाइनामिक्स’

नेपालमा सम्पन्न स्थानीय निर्वाचनको सम्पूर्ण परिणाम आइसकेको छ। मुलुक ‘निर्वाचनपछिको विश्लेषण’को चरणमा प्रवेश गरेको छ। विश्लेषण गर्नुपर्नेहरू विश्लेषण गरिरहेका छन्, पाठक/दर्शकहरू उनीहरूका विश्लेषण पढेर/हेरेर आ-आफ्नो कोणबाट रूजु/बेरूजु गरिरहेका छन्।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - अमेरिका

प्रहरीलाई होस् वा अरुलाई अदालतले केवल न्याय नै त गर्छ

नेपाल प्रहरीको आइजीपी नियुक्तका सम्बन्धमा विचाराधीन मुद्दामा फेरि सुनुवाई हुँदैछ। यसैको सेरोफेरोमा रहेर यस मुद्दामा यो वा त्यो ढंगले चलखेल भएको वा हुने भनेर अनेकन आशंकायुक्त समाचारहरु पनि लेखिएका छन। मैल आफूले लेख्ने एक अक्षर पनि कोही कसैको आग्रह वा मेरो पूर्वाग्रहमा आधारित नहुने हुनाले पनि  म त्यसरी आइरहेका समाचारहरु लेख्ने पत्रकार वा संचार माध्यमको नियतमा सवाल खडा गर्दिनँ। म ठान्दछु कि उहाँहरुले लागेको कुरा वा पाएको सूचनाकै आधारमा समाचार लेख्नुभयो। तर, त्यसो भन्दै गर्दा पनि म के चाहिँ फेरि पनि मान्छु भने स्वत स्फर्त लेखिने हाम्रा लेखाइ, बुझाइ सही नहुन पनि सक्छन भने हामीलाई दिइने सूचना नै आग्रह पूर्वाग्रहबाट प्रेरित भएको पनि हुनसक्छ। जसले गर्दा सही नियतको बाबजुद पनि स्रोतले दिएको गलत सूचनामा विश्वास गर्दा तथ्यहीन समाचार प्रवाह भइरहेको हुन सक्छ।

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं

माओवादी पदाधिकारीमा एमसीसीविरोधीको बर्चश्व: दबाबमा प्रचण्ड

उनले २१ सदस्यीय नयाँ पदाधिकारी चयन गर्दा आफूलाई द्वन्द्वकालीन सुप्रिमो ‘प्रचण्ड’ कै हैसियतमा कमाण्ड गर्दै सबैलाई पद बाँडे। पाउँनेले पनि नाइँनास्ती नगरी हात मुठ्ठी पारेर माथि उचाले र पदको सपथ लिए। 

बिएल संवाददाता

बिएल संवाददाता - काठमाडौं