विश्वको जमिन र पानीका श्रोत अभूतपूर्व दरमा दोहन भइरहेको संयुक्त राष्ट्र संघको नयाँ प्रतिवेदनले चेतावनी दिएको छ।
जलवायु परिवर्तनको प्रभावसँगै यसले मानव जातिको भोक मेट्ने क्षमतामा गम्भीर दबाब दिइरहेको छ। विश्वको जमिन र पानीका स्रोत अभूतपूर्व दरमा दोहन भइरहेको संयुक्त राष्ट्र संघको नयाँ प्रतिवेदनले चेतावनी दिएको छ। जलवायु परिवर्तनको प्रभावसँगै यसले मानव जातिको भोक मेट्ने क्षमतामा गम्भीर दबाब दिइरहेको छ।
५२ देशका सयभन्दा धेरै विशेषज्ञले तयार गरेको उक्त प्रतिवेदनको संक्षिप्त स्वरूप जेनेभामा सार्वजनिक गरिएको छ। जोखिम सम्बोधन गर्ने समयसीमा तीव्र घटिरहेको पनि उल्लेख गरिएको छ। अहिले नै ५० करोड मानिस मरूभूमिमा रूपान्तरण भएको स्थानमा बसिरहेका छन्। प्रतिवेदन अनुसार बन्ने क्रमभन्दा दशदेखि सय गुणा तीव्र दरले माटो हराइरहेको छ।
जलवायु परिवर्तनले ती जोखिमलाई अझ गम्भीर बनाउनेछ। बाटी, सुख्खा, आँधी र अन्य प्रकारका चरम मौसमी खतराले बाधा व्यवधान खडा गर्ने जोखिम उत्तिकै छ। समयकालमा विश्व खाद्य आपूर्ति घट्दै जानेछ। अहिले नै विश्वका दश प्रतिशतभन्दा धेरै जनसंख्या कुपोषणग्रस्त छन्। खाद्य अभावले अन्तर सीमा आप्रवासन बढ्ने केही विशेषज्ञहरूले बताएका छन्।
नासा गोडार्ड इन्स्टिट्युट फर स्पेस स्टडिजकी वरिष्ठ अनुसन्धान वैज्ञानिक सिन्थिया रोसनज्वेगले खाद्य संकट एकै पटक धेरै महादेशमा विकास हुने खतरा भएको बताइन्। “बहुल अन्नभण्डार असफल हुने सम्भावित जोखिम बढ्दो छ,” उनले भनिन्,“यी सबै कुरा एकै पटक भइरहेका छन्।”
प्रतिवेदनले केही आशा पनि जगाएको छ। बढ्दो खाद्य संकट समाधान गर्ने बाटो प्रतिवेदनमा प्रष्ट्याइएको छ। तर त्यसका लागि जमिनको प्रयोग र विश्वव्यापी कृषि र उपभोक्ताको व्यवहार पुनर्मुल्याङ्कन गर्नु आवश्यक छ। जमिनको उत्पादकत्व बढाउने, थोरै खाना खेर फाल्ने र वस्तु भाउभन्दा अन्य प्रकारका मासु प्रयोग गर्न मानिसलाई प्रोत्साहन गर्ने लगायतका उपाय प्रस्ताव गरिएका छन्।
