बौद्ध धर्मअन्तर्गत काग्यु समुदायका धर्मगुरु ताई सितुपा रिन्पोछे नेपाल भ्रमणमा आउने भएका छन्। उनी भारतको धर्मशालाबाट तीन दिने भ्रमणका लागि आज नेपाल आउन लागेको हुन्।

उनले आइतबार काठमाडाैँको बौद्धनाथ स्तुपाको भ्रमण गर्ने कार्यक्रम रहेको छ। २०७२ वैशाख १२ गतेको भूकम्पमा क्षति भएको बौद्धनाथ स्तुपाको पुर्ननिर्माण गर्ने क्रममा रिन्पोछेले ३० किलो सुन र अन्य आर्थिक सहयोग गरेका थिए।

उनी काग्यु समुदायको कर्मापा लामापछिको शक्तशाली लामा मानिन्छन्। रिन्पोछे भारतको धर्मशालास्थित सेरबलिङ गुम्बामा बस्ने गरेका छन्। नेपालमा उनका अनुयायीहरु धेरै रहेका छन्।

वर्तमान १२औं ताई सितुपा कर्मा काग्यु परम्पराको बौद्ध गुरु हुन्। उनी १६औं ग्याल्वाङ कर्मापाका निकटतम विद्यार्थीमध्ये एक थिए र वर्तमान ग्याल्वाङ कर्मापाका मुख्य शिक्षक ओर्गेन त्रिन्ले दोर्जे बने। सितु रिन्पोछेले विश्वभरका कर्मा काग्यु गुम्बा, रिट्रीट सेन्टर र धर्म केन्द्रहरूको विशाल नेटवर्कको निरीक्षण गर्छन्। उनले बुद्ध गुरुहरूको अर्को पुस्तालाई तालिम दिन ठूलो योगदान दिएका छन्। उनी एक विद्वान, कवि, सुलेखक, कलाकार, लेखक, वास्तुकार र भू-विज्ञानी पनि हुन्।

सन् १९५४ मा तिब्बती प्रान्त खामको डेर्गे क्षेत्रमा किसानको परिवारमा जन्मेका पेमा डोन्यो निङ्चे वाङ्पोलाई भावी बुद्ध मैत्रेयको उत्सर्जन मानिन्थ्यो। उनी जन्मको दिन सम्पूर्ण क्षेत्रले आकाशलाई उज्यालो पार्ने दुईवटा सौर्य परिक्रमा देखे। उनको जन्मको विवरण सितु रिन्पोछेको पुनर्जन्मको बारेमा दर्शन पाएपछि १६औं कर्मापाले लेखेको पत्रमा गरेको भविष्यवाणी अनुरूप थियो।

युवा रिन्पोछेलाई पाल्पुङ मठमा लगियो र १८ महिनामा १६औं कर्मापाले त्यहाँ सिंहासनमा बसे। त्यस समयमा यो स्वीकार गरिएको थियो कि उनले आफ्नो पूर्ववर्ती, ११औं ताई सितुपाका सेवकहरू र चेलाहरूलाई स्पष्ट रूपमा चिनेका थिए। ६ वर्षको उमेरमा तिब्बतको चिनियाँ कब्जामा बिग्रिएको अवस्थाका कारण तिब्बत १६औं कर्मापा र छैटौं मिंगयुर रिन्पोछेसँगै निर्वासनमा तिब्बतबाट भागे। उनी पहिले भुटान गए र बिरामी अनि थकानबाट निको भएर सिक्किमको रुम्टेक मठमा रहेको कर्मापामा पुनः सामेल भए। सितु रिन्पोछेले त्यसपछि कर्मापा, डिल्गो खेन्तसे रिन्पोछे र अन्य धेरै महान शिक्षकहरूबाट आफ्नो औपचारिक प्रशिक्षण प्राप्त गरे।

१९७४ मा जब उनी २१ वर्षको थिए, रिन्पोछे १६औं कर्मापालाई प्रस्ताव गरिएका दुईवटा मठहरूको जिम्मेवारी लिन लद्दाख गए। अर्को वर्ष उनले उत्तरी भारतमा बसोबास गरेका आफ्ना तिब्बती विद्यार्थीहरूको अनुरोधमा शेराब लिंग विहार केन्द्र (भारतीय राज्य हिमाचल प्रदेशको वीर शहर नजिकै) स्थापना गरेर आफ्नो परम्परागत जिम्मेवारीहरू ग्रहण गरे। १९८० मा उनले युरोपको पहिलो भ्रमण गरे र त्यसपछि विश्वभरि बौद्ध दर्शन र ध्यान सिकाउँदै व्यापक रूपमा यात्रा गरेका छन्।

बहुसांस्कृतिक गतिविधि र अध्यात्ममा पश्चिमी चासोको प्रतिक्रियामा ताई सितुपाले १९८३ मा मैत्रेय संस्थान, अन्तर-धार्मिक संवादको लागि गैर-साम्प्रदायिक फोरमको स्थापना गरे। अर्को जाडोमा उनी आफ्नो निर्वासनपछि पहिलो पटक तिब्बत फर्किए। उनीलाई सबै तिब्बती बौद्ध वंशका धेरै मठहरूमा आमन्त्रित गरिएको थियो, जहाँ उनले शिक्षा र सशक्तिकरण दिए, जसमध्ये एकमा एक लाखभन्दा बढी मानिसहरू उपस्थित थिए। भ्रमणका क्रममा उनले तिब्बती बौद्ध संस्कृतिको पुनर्निर्माण, संरक्षण र प्रचारप्रसारका लागि चिनियाँ अधिकारीहरूलाई योजना पनि प्रस्तुत गरेका थिए।

सन् १९८९ मा रिन्पोछेले सक्रिय शान्तिका लागि तीर्थ यात्राको नेतृत्व गरे, जसले मानिसहरूलाई विश्व शान्तिको लागि काम गर्न प्रेरित गरे। कार्यक्रमको एक वृत्तचित्र बनाइएको थियो, जसमा पोप जोन पल द्वितीयसँग दर्शकहरू, एसिसीमा बेनेडिक्टाइन भिक्षुहरूसँगको आदानप्रदान, क्यालिफोर्नियाको माउन्ट शास्त्रमा शान्तिको लागि प्रार्थना र विश्वका आध्यात्मिक नेताहरूसँग भारतमा अन्तरविश्वास संवाद समावेश गरिएको थियो। दुई वर्षपछि उनी तिब्बत फर्किए, जहाँ उनले १२ सयभन्दा बढी भिक्षु र ननहरूलाई नियुक्त गरे र बौद्ध समुदायलाई महत्वपूर्ण शिक्षाहरूको एक श्रृंखला पठाए।

बौद्ध गुरुको रूपमा ताई सितुपाले शिक्षा र सशक्तिकरण प्रदान गर्दै विश्व भ्रमण गर्नेछन् र शेराब लिंगमा दीर्घकालीन महामुद्रा पाठ्यक्रमहरू प्रदान गर्दछ, जसले विद्यार्थीहरूलाई कर्म काग्यु शिक्षाहरूको सबैभन्दा गहिरो माध्यमबाट मार्गदर्शन गर्दछ। २००५ मा ताई सितुपाले महामुद्रा वंशको सम्पूर्ण शिक्षाहरू (जसलाई उनले १६औं कर्मापाबाट प्राप्त गरेका थिए) १७ औं कर्मापामा हस्तान्तरण गरे।