तनहुँको व्यास नगरपालिका– १३ निवासी फूलमाया विकको घर वर्षाैंदेखि खरले छाएको थियो। ढुंगामाटोले बनेको घर र छानो खरको हुँदा वर्षायाममा पानी चुहिने समस्या उत्तिकै थियो। अझ आगलागीको जोखिम पनि त्यत्तिकै थियो। 

उनको घरको छानो अहिले खरले नभई जस्तापाताले छाइएको छ। व्यास नगरपालिकाको खरको छानो विस्थापन योजनाअनुसार छानो फेरिएको हो। उनले भनिन्, ‘अब आगलागी हुने जोखिम र पानी चुहिने  समस्या हुँदैन।’

नगरपालिकाले खरको छाना विस्थापित गरी विपन्नका घरमा जस्तापाता लगाउने कार्यक्रम कार्यान्वयनमा ल्याएको छ। जस्तापाताले घर छाउन नसकेका परिवारलाई नगरपालिकाले सहयोग गरेको छ। नगरपालिकाले गत आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा ६८ अतिविपन्न परिवारको घरमा जस्तापाताले छाउने कार्यक्रम सम्पन्न गरेको नगरपालिकाको घर नक्सा शाखाका प्रमुख अमृत केसीले जानकारी दिए।

५१ लाख रुपैयाँको लागतमा जस्तापाता लगाइएको छ। नगरपालिकाले प्रतिघर ७५ हजारमा छानो फेरिदिएको छ। तनहुँ क्षेत्र नम्बर १ अन्तर्गत नगरपालिकाले वडा नम्बर ५ र ६ बाहेक अन्य वडामा खरको छाना विस्थापित गरी घरमा जस्तापाता लगाउने गरेको छ। जसअन्तर्गत व्यास– १ मा ७, व्यास– ४ मा १, व्यास– ७ मा ७, व्यास– ८ मा ३, व्यास– ९ मा ४, व्यास– १० मा १७, व्यास– ११ मा ३, व्यास– १२ मा ६, व्यास– १३ मा ३ र व्यास– १४ मा ८ घरमा जस्तापाता लगाएको छ। 

नगरपालिकाले विपन्न वर्गले पक्की घर बनाउँदा निःशुल्क रूपमा नक्सा निर्माण गरिदिन थालेको छ। नगरपालिकाको घर नक्सा निर्माण शाखाले नागरिकको आर्थिक समस्यालाई मध्यनजर गर्दै विपन्न वर्गलाई नक्सा पास निःशुल्क गर्ने कामको शुरूआत गरेको हो। विपन्न वर्गलाई केही सहज बनाउन र पक्की घर बनाउनेतर्फ आकर्षित गर्ने उद्देश्यले घर बनाउँदा निःशुल्करूपमा नक्सा निर्माण गर्ने गरेको शाखाका सहायक इन्जिनीयर सञ्जय तिमिल्सेनाले जानकारी दिए।

निःशुल्क नक्सा कार्यक्रमअन्तर्गत वडामार्फत विपन्न वर्गले घर बनाउन सिफारिस लिएर आएको खण्डमा निःशुल्क रूपमा नक्सा निर्माण गर्ने गरेको उनको भनाइ छ। अहिलेसम्म कार्यक्रममार्फत ५ जनाले निःशुल्क रूपमा घरको नक्सापास गरी घर निर्माण गरेको उनले जानकारी दिए।

उनले भने, ‘वडामार्फत विपन्न वर्गले सिफारिस लिएर आएपछि हामीले उहाँहरूले चाहेको अनुसार नक्सा निःशुल्क रूपमा बनाउने गरेका छौं।’ २, ३ र ४ कोठे घरका लागि विभिन्न ८ वटा ‘मोडल’ रहेको उनले बताए।

कतिपय नागरिकहरूले नक्सा बनाउन खर्च धेरै भएका कारण कच्ची घरमै बस्नुपर्ने बाध्यताको अन्त्य गर्नका लागि पनि नगरपालिकाले नक्सा निर्माण निःशुल्क गरिदिएको नगरप्रमुख वैकुण्ठ न्यौपानेले बताए। उनले विभिन्न परामर्शदाताले महंगो शुल्कमा घरको ‘डिजाइन’ बनाइदिने गुनासोलाई सम्बोधन गर्दै नगरपालिकाले विपन्न वर्गको घरको नक्सा डिजाइन गरिदिने बताए। नगरपालिकाका घर नक्सा शाखाका प्रमुख अमित केसीले घरको नक्सा निर्माणका लागि प्राविधिकलाई खटाएको बताए।