२०७६ साल असार ९ गते सोमवार। बिहान करिब ११ बजे विश्व सम्पदामा सूचीकृत बौद्ध स्तुप परिसरमा अप्रत्यासित रुपमा मानिसको जमघट बाक्लियो।

हातहातमा प्लेकार्ड बोकेका उनीहरु अजिमा मन्दिर अगाडि हुँदै गुरु ल्हाखाङ् गुम्बा अगाडि उभिएर नारा लगाउन थाले। गुम्बाको प्रवेशद्वारमा प्रहरीको उपस्थिति पनि बाक्लियो। बाहिर नारा लागिरहँदा प्रवेशद्वारमा प्रहरीसँग केही व्यक्तिको ठेलमठेल भयो। यसैबीच उनीहरुले गुम्बामा रहेको बौद्ध तथा मेलम्ची घ्याङ गुठीको कार्यालयमा तालाबन्दी गरिदिए।

तालाबन्दी गर्नेहरु बाहिरका थिएनन्। त्यही घ्याङ गुठीकै सदस्य र बौद्धकै स्थानीय थिए। उनीहरु बौद्धका 'प्रमुख पुजारी' रहेका उत्तरधर्म गुरु रिम्पोछे चिनियाँ लामा अर्थात् भूपति बज्रविरुद्ध प्रदर्शन गरिरहेका थिए। चिनियाँ लामा भनेर चिनिने भूपति बज्र बौद्ध तथा मेलम्ची घ्याङ गुठीका प्रमुख पनि हुन्।

तर, कथा यत्तिमै टुंगिएन। स्थानीयले तालाबन्दी गरेर गएपछि दिउँसो फेरि ताला खोलियो। स्थानीयको भाषामा- 'भूपति बज्रले गुन्डा लगाएर ताला तोडे।'

त्यसपछि माहोल झनै बिग्रियो। बिहान नारा लगाउँदै आएका मानिसभन्दा धेरै स्थानीय गुम्बा अगाडि भेला भए। 'भूपति बज्र मुर्दावाद, बौद्ध छोड' को नारा लाग्यो।

त्यतिखेर भूपति बज्र पनि त्यही गुम्बाभित्रै थिए। स्थानीयले ताला तोडेको आरोप लगाएका 'गुन्डा'हरु पनि गुम्बाभित्रै थिए। प्रहरीले प्रवेशद्वारमा पहरा दिइरहेको थियो।

प्राय: शान्त रहने बौद्ध परिसरमा दिउँसो ३ बजेदेखि साँझसम्मै अशान्ति फैलियो। आन्दोलनको नेतृत्व स्थानीयहरु मध्येकै खड्गजीत लामाले गरिरहेका थिए। उनीहरुलाई बौद्धनाथ क्षेत्र विकास समितिको साथ थियो।

स्थिति 'कन्ट्रोल' नगरे जे पनि हुन सक्ने आवाजहरु सुनिए। उल्टै प्रहरीले गुम्बाभित्र रहेका 'गुन्डा'लाई सुरक्षा दिइरहेको भन्दै केही स्थानीय प्रहरीसँग जुहारी खेल्न थाले। साँझ पर्दै गयो तर स्थानीयले धर्ना र नारा लगाउन छाडेनन्। करिब ८ बजेपछि प्रहरीले गुम्बाको प्रवेशद्वारबाट मास्क लगाएका केही व्यक्तिलाई स्कर्टिङ गर्दै बाहिर निकाल्यो। सबैलाई भ्यानमा राखेर लग्यो। स्थानीयहरुका अनुसार मास्क लगाएर भ्यानमा लगिएका ती व्यक्ति 'गुन्डा' थिए। उनीहरुलाई बाहिर ल्याउँदा केहीबेर स्थानीयलाई सम्हाल्न प्रहरीलाई हम्मेहम्मे पर्‍यो।