बालाजुको बाइपास सडक, नुवाकोट र रसुवाबाट काठमाडौं भित्रिने नाका। योभन्दा बढी काठमाडौंबाट फोहोर बाहिरिने नाकाका रूपमा परिचित छ।
२०६२ सालमा नुवाकोट, ओखरपौवामा फोहोर फ्याँक्ने सहमति भएसँगै बालाजु–बाइपास फोहोरको ट्रान्जिट बन्यो। गत शनिबार फोहोर बोकेका केही थान ट्रक बाइपास सडकमा अडिएका थिए। गन्धले छेउछाउ हिँड्नेको खुम्चिएको अनुहारले समस्या प्रस्ट्याउँथ्यो।
केही थान टिपर सिसडोलतिर हुँइकिदै थिए। हामीले सिसडोल ल्यान्डफिल साइटतर्फ जाँदै गरेका ट्रक-टिपर पछ्यायौं। मुड्खु-भञ्ज्याङ पुगेपछि कालोपत्रे सकियो र कच्ची सडक सुरू भयो।
मुख्य बाटो छोडेर सिसडोलतिर लाग्दा दुई किलोमिटर वरैदेखि टिपर लामबद्ध थिए। ल्यान्डफिल साइटमै पुगेर बुझ्दा थाहा भयो– फोहोरमाथि माटो थुपारेर बनाइएको बाटो हिलाम्मे भएपछि तीन दिनदेखि गाडी माथि उक्लिन सकेका रहेनछन्। दुई किलोमिटर वरै गाडी थान्को लागे।
गत बिहीबार बिहान फोहोर लिएर आएको बताउँदै टिपर चालक श्याम तामाङले भने, 'अस्ति आएको, अझै पालो आएको छैन। आज पनि फोहोरकै थुप्रोमा बास होला जस्तो छ।'
उनले समस्या बताइरहँदा झन्डै २० वटा टिपर अगाडि थिए। डोजरको सहायता नभए टिपर साइटसम्म पुग्दैन। सहायता लिएर पनि दैनिक २० वटाभन्दा धेरै टिपर पुर्याउन नसकेको तामाङले सुनाए।
काठमाडौंबाट १७ किलोमिटर टाढा छ सिसडोल। नुवाकोट र धादिङलाई कोल्पु खोलाले ठाडो चिरेर सीमाना छुट्याएको छ। चारैतिर हरियाली डाँडो। वर्षाको मौसम छ। यतिबेला त्यहाँका फाँटहरूमा हावा बयली खेलिरहेको हुनुपर्ने हो।
विडम्बना रातदिन फोहोरका गाडीको लावालश्कर मात्रै देखिन्छ। भुसुना र झिँगाको भुनभुनाहट सुनिन्छ। नाकै टट्याउने दुर्गन्ध र अमिलो रागले सासै फेर्न मुश्किल हुन्छ। मास्कले थेग्दैन फोहोर कुहिएको गन्ध!
हामी एकछिन पुग्दा त खपिनसक्नु भयो, १४ वर्षदेखि सिसडोलबासी यो कहर सहन बाध्य छन्। उनीहरूको जीवन र ओखरपौवाको पर्यावरण 'नर्क' बन्दै छ। सिसडोल, कोल्पु बजार र वरपरका गाउँ, सिम्खडा गाउँ, साना गाउँ, घर्ती गाउँ लगायतका बासिन्दाको नाकमा गन्ध सिवाय केही पर्दैन। प्राकृतिक सुवास कस्तो हुन्छ, उनीहरूले भुलिसके।
