ललितपुर– कुपन्डोल चोकबाट थोरै माथि लम्किएपछि बायाँतर्फ 'डेकन द हेम्प कम्पनी' लेखिएको होर्डिङ बोर्ड टाँगिएको सटर देखिन्छ। जहाँ पुग्नासाथ नेपाली मौलिक सामग्रीले तानिहाल्छ। 

गाँजा (हेम्प), अल्लो र सिस्नुको रेशाबाट तयार गरिएका झोला, जुत्ता, टोपी, पर्स लगायतका सामान। थरीथरी किसिमका सामान नजिकै बसिरहेका थिए, विनोद शाक्य। 

उनी गाँजा र अल्लोको रेशाबाट निर्मित कच्चा सामग्री बझाङ, बाजुरा र अछामबाट मगाउँछन्। त्यहीबाट ब्याग, झोला, टोपी लगायतका सामान तयार पार्छन्। उनीसँग हाल ६ जना कामदार छन्। 

'व्यापार सुरु गरेको २७ वर्ष भयो,' उनी गर्वसाथ भन्छन्, 'रित्तै काठमाडौं आएर काम खोज्दै भौंतारिइरहेको मान्छेलाई यही व्यापारले करोडौंको मालिक बनायो।’

OOO

२०२२ सालमा संखुवासभाको चैनपुरमा जन्मिएका विनोदको रुचि सानैदेखि व्यापारमा थियो। ठूलो 'बिजनेस म्यान' बनेर नेपाललाई विश्वमा चिनाउने महत्वाकांक्षा बोकेर उनी चैनपुरबाट काठमाडौं हिँडे। जतिबेला उनको उमेर थियो २० वर्ष।

गाउँबाटै कमर्समा प्रवीणता प्रमाणपत्र पहिलो वर्ष सकाएर काठमाडौं आएका उनी मामासँगै ललितपुरको पुलचोकमा बस्न थाले। 

गाउँबाट भर्खरै काठमाडौं छिरेका विनोदलाई अध्ययनका लागि आफै खर्च जुटाउनुपर्ने थियो। सुरुमा कामको खोजीमा उनले काठमाडौंका गल्लीगल्लीमा आफ्ना पैताला नापे। 'तर त्यो बेला काठमाडौंमा भनेजस्तो काम नै पाँइदैन थियो,’ विनोद विगत सम्झन्छन्। 

दरबारमार्गमा उनका मामाको ‘चैनपुर ब्रास’ नामक पसल थियो। जहाँ ब्रासबाट बनेका सामग्रीहरु पाइन्थे। 

विनोदले कतै काम नपाएपछि उनी आफ्नै मामाको पसलमा काम गर्न थाले। केही समयपछि पुलचोकबाट दरबारमार्गतिरै डेरा सरे।

‘पसलकै माथिपट्टि बस्न मिल्ने ठाउँ थियो, त्यसपछि म एक वर्षसम्म त्यहीँ बसेँ,’ उनी सुनाउँछन्। एक वर्ष दरबारमार्गको पसलमा दुःखसुख कटाएपछि कुमारीपाटी ललितपुरमा कोठा सरे। 

विनोदको १२ सम्मको अध्ययन पनि सकियो। 

बिजनेस गर्न सजिलो पर्छ भनेर नै विनोदले औपचारिक अध्ययनमा पनि कमर्स रोजेका थिए। ‘सानैदेखिको मेरो व्यापारी बन्ने रहन पूरा गर्नका लागि नै कलेजमा पनि कमर्स रोजेँ,’ उनले भने, 'बिजनेस गर्न अन्तर्राष्ट्रिय अंग्रेजी भाषा पनि जान्नुपर्ने भएकाले अंग्रेजी लिएर बिएमा पनि भर्ना भएँ।’ 

काम गर्दा गर्दै उनले ब्याचलरसम्मको अध्ययन पनि सकाए। मामाकै पसलमा निरन्तर ६ वर्ष खटे। उनको खटन र लगनशीलताबाट प्रभावित बनेका मामाले पछि म्यानेजरको जिम्मा दिइ। त्यसबेला आफू निकै खुसी भएको उनी सुनाउँछन्।

उनको सपना अझै बाँकी थियो किनकि म्यानेजर मात्रै होइन विनोदलाई त अरु धेरै म्यानेजर राखेर आफू ठूलो बिजनेस म्यान बन्नु थियो। 

२०४९ सालतिर। विनोद उमेरले २७ वर्ष पुगिसकेका थिए। घरपरिवार र आफन्तबाट विवाहको कुरा आइरहेको थियो। सोही समयमा उनले विवाह पनि गरे। 

‘त्यसपछि त मेरो जीवनमा म मात्रै थिइनँ, मेरो जीवनसँगै श्रीमती पनि जोडिइन्। त्यसपछि जिम्मेवारी थपिएको महसुस गरेँ,’ उनी भन्छन्, 'त्यसपछि आफ्नै व्यवसाय सुरु गर्ने सोच बनाएँ।' 

तर त्यसका लागि मोटो रकम चाहिन्थ्यो जुन उनीसँग थिएन। जागिर गरेर कमाएको पैसा खान लाउनमै ठिक्क थियो, बचत थिएन। व्यवसाय गर्ने सोच बनाउँदा आफ्नो खल्तीमा जम्मा ६ हजार मात्रै भएको उनी सम्झन्छन्।

तर उनलाई आफ्नै सपनाले बिथोल्न थालिसकेको थियो। आफूसँग पैसा नभए पनि गलामा सुनको सिक्री र हातमा औंठी थियो। आफ्नै व्यापार सुरु गर्न विनोदले त्यो बेच्ने निधो गरे। 

त्यो बेलाको समयमा उनले गहनाबापत ८० हजार पाए। 

सोही वर्ष उनले ललितपुर पुलचोकमा धातुका सामानको व्यापार गर्न थाले। 

‘ग्राहकको माग अनुसारको सामान राख्दा राम्रो व्यापार हुने आइडिया मलाई राम्रोसँग थाहा थियो, त्यही अनुसार नै मैले विस्तारै ५० प्रतिशत धातुका सामान र ५० प्रतिशत हस्तकलाका सामान समेत राख्न थालेँ,’ आफ्नो सुरुवाती व्यापारबारे विनोद भन्छन्, ‘हामीले व्यापार गर्दा धेरै कुरा सोच्नुपर्छ जुन ठाउँमा व्यापार सुरु गरिन्छ, त्यहाँको परिवेश र क्रेताको माग अनुसारका समान राख्नुपर्छ।’