खोपको महत्व त सबैलाई थाहा छ। तर यीभन्दा अगाडिको खोप स्तनपान हो। स्तनपानले बच्चाहरूलाई धेरै रोगबाट बचाउँछ। यो मात्रै एउटा यस्तो रोकथाम हो, जसले बालमृत्युदर एकदमै घटाउँछ। आमाको दूधले बालमृत्युदर २२ प्रतिशतसम्म कम भएको अनुसन्धानहरूले देखाएका छन्।

स्तनपानले बालबच्चाको बौद्धिक विकासमा अहम भूमिका खेल्छ। यो प्रकृतिले दिएको वरदान नै हो। बच्चालाई पखाला लागेका बेलामा जीवनजल र अरू खानेकुराभन्दा आमाको दूध नै शक्तिशाली हुन्छ। यसले रोगसँग लड्ने क्षमता बढाउँछ।

नेपालको सन्दर्भमा, तीनदेखि चार वर्षका झन्डै ४० प्रतिशत बच्चाको वृद्धि-विकास जति मात्रामा हुनपर्ने हो, त्यति नभएको पाइएको छ। बच्चाको बौद्धिकता विकासका निम्ति आमाको साक्षरता र स्तनपानले ठूलो भूमिका खेल्ने गरेको विभिन्न अनुसन्धानले पुष्टि गरेका छन्।

सन् २०१६ मा गरिएको एक अध्ययनका अनुसार ५५ प्रतिशत बच्चाले जन्मेको एक घन्टाभित्रै आमाको दूध खान पाएका छन्। त्यस्तै ६६ प्रतिशत बच्चाले मात्र ६ महिना हुँदासम्म आमाको दूध खान पाएका छन्। जबकि, सन् २०११ मा ६ महिनासम्म आमाको दूध मात्रै खाने बच्चा ७० प्रतिशत थिए।

यो त राष्ट्रियस्तरको तथ्यांक मात्रै हो।