आफ्ना चौहत्तर वर्षीय श्रीमानलाई हात समातेर आश्रमको आँगन डुलाउनु फुलसा रास्कोटीको दिनचर्या बनेको छ। उनलाई नजिकिँदै गरेको दशैंको रौनक छैन। आफ्नो जीवनकालका ५० बढी दशैंहरू सम्झँदा यस वर्षको दशैं उनलाई नरमाइलो लागेको छ।
पाल्पाको तिनाउँ गाउँपालिका–४ मस्यामका मानबहादुर रास्कोटी र फुलसा गत वर्षदेखि तानसेन वडा–१ भुँसालडाँडा स्थित निलसागर आश्रममा बस्छन्। 'अर्कैको घरमा बसेर मेलापात गरी खान्थ्यौँ', फुलसा भन्छिन्, 'पोहर मेरो आँखा दुख्यो, केही देखिन गाउँलेले आश्रममा ल्याएर छाडे।'
ती दम्पती सत्र वर्षदेखि अर्कैको घरमा बस्दै आएका थिए। घरपरिवार र अन्य आफन्त नभएका उनीहरू दशैंमा आश्रममै बस्ने बताएका छन्। आश्रममा देशका विभिन्न स्थानबाट २५ असहाय र असक्त आश्रित छन्।
उनीहरूमध्ये अधिंकाशको घरपरिवार छैनन्, भएकाहरू पनि परिवारबाट अपहेलित हुनुपरेका जनाइएको छ। उनहरूलाई सबै दशैंको कुनै रौनक छैन। रामपुर–७ पाल्पाका ६४ वर्षीय रामचन्द्र आचार्य आश्रममा बस्न थालेको सात महिना भयो।
आँखा धमिलो र कान कम सुन्ने उनका परिवारमा मनमुटाव भएपछि विरक्तिएर आश्रम आएका हुन्। दुई छोरा, दुई बुहारी र श्रीमती घरमा छन्। 'छोराबुहारीलाई टीका लगाइदिने इच्छा त थियो, म आश्रममा छु, यहाँ उनीहरू आउँदैनन् बाबु', उनी भन्छन्।
दशैं नजिकिँदै गर्दा गाउँघरमा चहलपहल बढ्न थालेको छ। घर लिपपोत गर्ने मीठा परिकार पाक्ने र खाने क्रम सुरू भएको छ। तर आश्रममा बस्नेहरूलाई चहलपहलले छोएको छैन।
मिस्त्री काम गरेर गुजारा चलाएका तिनाउ–४ मस्यामकै मनबहादुर पुन दुई महिनाअघि आश्रममा आए, 'पाखुरीमा बल छउञ्जेलमात्र प्यारो होइन्छ', गहँभरि आँशु पार्दै उनले भने, 'क्षयरोग रोग लाग्यो, उपचार गर्न सकिन, आश्रममा आइपुगें।' निको नहुञ्जेल घर नजाने उनले बताएका छन्।
आश्रममा रहेका बिरामीको नजिकको अस्पतालमा उपचार गर्ने व्यवस्था मिलाइएको छ। आश्रमका हेरालु गणेश गिरीका अनुसार यहाँ उनीहरूलाई उपचार र खानेबस्ने व्यवस्था मिलाइएको छ। उनले भने, 'मनकारीले कपडा र खानेकुरा दान गर्दछन्, त्यसैबाट आश्रम सञ्चालन गरिरहेका छौँ।'
