रामप्रसाद गौतम
यो समाजले जातिवादलाई निरपेक्ष संस्कृति अथवा धर्मका कारण उब्जेको विकृतिका रूपमा हेर्न छोडेको धेरै भइसक्यो । धर्मको वर्ण व्यवस्थामा जातिवाद त थियो नै अमेरिकाको नस्लवाद र विश्वको राजनीतिमा झलक छ जातिवादको। त्यसैले धर्म, रंग र संगठन सबैमा छ यो । बहस चली रहलान् तर समाज जातिवादबाट त्यति सजिलै मुक्त होला भन्ने आधार निकै कमजोर छ।
मानव जातिको इतिहासका विभिन्न कालखण्डमा विभिन्न प्रकारको जातीय समूह बनाउने रहेछ। नेपालमा पनि युगौँदेखि यो प्रथा कायम छ। यही प्रथाको कारण भर्खरै रुकुममा नवराज विश्वकर्मासहित ५ जनालाई कुटेर पिटेर उनीहरूका लिंग ढुंगाले हानेर थिलोथिलो पारेर नदीमा बगाइदियो।