जागते रहो, जागते रहो…
सपना देख्न निदाउनु पर्छ। निदाउन नपाउँदा कमानसिंह सपना पनि देख्न पाउँदैनन्। रातभर भारतको एउटा कोलोनीको गेट छेउमा उभिएर कराइरहन्छन् उनी - 'जागते रहो जागते रहो…।'
जागै रहन नसके कमाइ हुँदैन। कमाइ नभए घरमा के पठाउने?
बुढी आमा छिन्, श्रीमती र बालक छोरो पनि। आउँदै गरेको दशैंले जिम्मेवारी थपिदिएको छ। त्यसैले रातमा निद्रा र दिनमा आराम हराम भएको छ कमानसिंहको।
बिहानपख एउटा सेठको बगैंचामा फूल स्याहार्ने काम छ। उनीसँग फूर्सद छैन, आफ्नो करेसामा के फल्यो होला भनेर सोच्न, दशैंका लागि जमरा कसले उमार्ला भन्ने पनि।
दिउँसो कोलोनीमै अर्को मालिकको बिरामी छोरा स्याहार्छन् कमानसिंह। आफ्नो काखे छोरालाई नयाँ लुगा किनिदिन सेठको छोराको हेरचाह गर्नु उनको विडम्बना।
उनी बाध्यताहरु बीच यसरी पिल्सिएको छन् कि तन्द्रामा पनि खराब सपनाहरुले लखेट्छन्। उनी चिच्याउँछन्, कराउँछन्। आफू भित्रको भडासलाई अधकल्चो होसमा व्यक्त गर्छन्।