निर्वाचन प्रणाली र प्रयोग हेर्दा हाम्रो समाज पुँजीवादबाट समाजवादतर्फ होइन, बरु पुँजीवादबाट झन् दलाल सामन्तवादतर्फ उन्मुख भइरहेको देखिन्छ
नेपालमा वि.सं. २००४ साल जेठ २९ गते काठमाडौँ नगरपालिकाको निर्वाचन सम्पन्न भएको इतिहास छ । यही निर्वाचनलाई आधुनिक नेपालको पहिलो निर्वाचन मानिन्छ ।
यद्यपि, नेपालमा प्राचीन कालदेखि विभिन्न समुदाय बसेर साझा नेतृत्व छनोट गर्ने मौलिक परम्परा भने विद्यमान थियो । आज पनि नेपालका विविध समुदायमा परम्परागत अगुवा छानिन्छन् । तर, विडम्बना, आज ७५ वर्षअघि सुरु भएको नेपालको आधुनिक निर्वाचन इतिहास निकै खतरनाक मोडमा उभिन पुगेको छ ।
चुलिँदो चुनावी खर्च : नेपालमा निर्वाचन निकै महँगिँदै गएको छ । टिकट पाउन शक्तिकेन्द्रको ढोका ढुक्नुपर्ने, स्वार्थ समूहकहाँ धाउनुपर्ने र टिकट पाएपछि निर्वाचन जित्न पैसाको खोलो बगाउनुपर्ने अवस्थाले चुनावी खर्च निकै चुलिँदै गएको छ । चुनाव जित्नका लागि उम्मेदवारले सबै रकम जोहो गर्दैनन्, उनीहरू उद्यमीलाई चन्दा दिन दबाब दिन्छन् ।
उद्यमीले अपारदर्शी किसिमले उम्मेदवार तथा दलका उच्चपदस्थलाई चन्दा दिन्छन् । स्वार्थ, धम्की, दबाबबाट प्राप्त चन्दा वैधानिक तथा नैतिक कर्म हुँदै होइन । यसर्थ, यस्ता चन्दा ‘एसी–पे चेक’बाट दिइन्न । निर्वाचनको चलखेल चरमोत्कर्षमा पुग्दै गर्दा कसले कति कसलाई चन्दा दियो वा लियो भन्ने लेखाजोखा गर्ने चित्रगुप्त चिन्न सकिन्न । यसै पनि निर्वाचन खर्च एकपक्षीय नभई बहुपक्षीय रूपमा हुने गर्छ ।
