अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति जिम्मी कार्टरको निधन भएको छ । उनको निधन अमेरिकी पूर्वी समयअनुसार आइतबार अपरान्ह जोर्जियाको प्लेन्सस्थित घरमै भएको हो। उनी लामो समयदेखि अस्वस्थ थिए ।
नेपालको शान्ति प्रक्रियाका एक हस्ती तथा नेपालका हितैषी उनको निधन एक सय वर्षको उमेरमा भएको हो l शतायु बाँच्ने उनी पहिलो र एक मात्र अमेरिकी राष्ट्रपति हुन् । उनको जन्म अक्टोबर १, १९२४ मा जोर्जियाको प्लेन्समा भएको थियो । उनी एक बदाम किसान बाबु र नर्स आमाका जेठा सन्तान थिए ।
सन् १९७८ मा राष्ट्रपति भएको बेला नेपालको भ्रमण गरेका कार्टरले भौतिक रुपमै उपस्थित भएर २०७० सालमा नेपालको दोस्रो संविधान सभा चुनावको पर्यवेक्षण गरेका थिए ।
कार्टर सेन्टर स्थापना गरेर मानव अधिकार तथा शान्ति स्थापनामा सक्रिय कार्टर अमेरिकाका ३९औं राष्ट्रपति हुन् । उनी डेमोक्रेटिक पार्टीको तर्फबाट सन् १९७७ मा राष्ट्रपति निर्वाचित भएका थिए । नेपालमा पनि कार्टस सेन्टरको च्याप्टर कार्यरत् छ ।
कार्टरकै अगुवाईमा सन् १९७८ मा इजिप्टका राष्ट्रपति अनवर सदात र इजरायली प्रधानमन्त्री मेनाकेम बेगिनसँगको क्याम्प डेभिड सम्झौता भएको थियो । यो सम्झौताले मध्यपूर्वमा शान्ति स्थापनामा गर्न अहम् भूमिका निर्वाह गरेको छ । यो ऐतिहासिक योगदान र मानवअधिकार तथा शान्ति स्थापनामा पुर्याएको उनको योगदानको सम्मान गर्दै सन् २००२ मा नोबल शान्ति पुरस्कार प्रदान गरिएको हो । कार्टर अमेरिकी राष्ट्रपतिबाट अवकाश पाएपछि यो पुरस्कार प्राप्त गर्ने एक मात्र अमेरिकी पूर्व राष्ट्रपति हुन् ।
राष्ट्रपति हुनुभन्दा अगाडि जर्जियाबाट सिनेटर र जर्जियाको गभर्नर रहेका उनी राजनीतिमा जानु अघि एक बदाम किसान थिए । उनले सात वर्ष अमेरिकी नौसेनामा सेवा गरेर लेफ्टिनेन्टका रूपमा अवकाश लिएका थिए ।
सादा जीवन उच्च विचारका कार्टरलाई अमेरिकी जनता एक सच्चा अमेरिकीका रूपमा सम्मान गर्छन् । उनी सधैंभरी साँचो कुरा बोल्ने प्रतिज्ञा गर्दै अमेरिकी राष्ट्रपतिको सपथ लिएका थिए । उनले जीवनपर्यन्त त्यो प्रतिज्ञा पालना गरे ।
कार्टरको निधनमा अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनलगायतका नेताहरूले गहिरो शोक व्यक्त गर्दै उनको योगदानप्रति उच्च सम्मान व्यक्त गरेका छन् ।
