आजभन्दा झण्डै ३ हजार वर्षअघि ग्रीसमा सुकरात र अरस्तुजस्ता दार्शनिकहरूले महत्वपूर्ण विषयमा आफ्नो धारणा बनाउन मानिसहरू भेला गराएर छलफल गर्ने गर्थे। 'अगोरा' नामले चिनिने यस्तो छलफलको अर्थ 'भेला हुने ठाउँ' भन्ने हुन्छ।
अगोरामा राजनीति तथा दर्शनका बारेमा कुनै अन्योल छ भने त्यसको समाधान र निष्कर्ष पनि त्यही छलफलबाट निकालिन्थ्यो। प्रजातान्त्रिक पद्धति र भोट हाल्ने चलनको अभ्याससमेत यही समयबाट सुरु भएको मानिन्छ।
आजभन्दा २५ सय वर्षअघि गौतम बुद्धले पनि संघको अभ्यास सुरु गरेका थिए। जसको उद्देश्य विवादित सवालहरू सरोकारवालाको भावना बमोजिम समाधान गर्नुपर्छ भन्ने थियो। बुद्धले आफ्नो शेषपछि बुद्ध दर्शनको व्याख्यामा कुनै विवाद भएमा भेला अर्थात् संघ बोलाएर निर्क्योल गर्न भनेका थिए। त्यसैले, अहिले पनि 'संघम् शरणम गच्छामी' भन्ने भनाइ बुद्ध धर्ममा प्रचलित छ। आजभोलिका मिटिङसँग मिल्ने यस किसिमका सामूहिक भेलाहरू पहिलेदेखि नै प्रचनमा थिए भन्ने कुरा यी दृष्टान्तबाट थाहा हुन्छ।
