केही दिनअघि राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रका अध्यक्ष महावीर पुनले आफ्नो ट्विटरमा एउटा भिडिओ पोस्ट गरे। भिडिओमा माथि ठूलो पंखा घुमिरहेको, तल ड्रममा पानी भरिइरहेको दृश्य देख्न सकिन्छ।
त्यो नेपालमै पहिलो पटक निर्माण भएको हावाबाट पानी तान्ने पम्पले काम गरिरहेको भिडिओ थियो। करिब ४० वर्षपहिले अमेरिकन प्रविधि प्रयोग गरी व्यावहारिक विज्ञान तथा प्रविधि अनुसन्धान केन्द्र (रिकास्ट)ले उक्त टर्बाइन र पम्प जडान गरेको अध्यक्ष पुनले जानकारी दिए।
'सन् १९८० मा नमूना परीक्षणका लागि निर्माण भएको रहेछ,' पुनले भने, 'यसबारे धेरैलाई थाहा छैन। वर्षौंदेखि पंखामात्रै उभिएको थियो। कस बसिसकेको पंखा आविष्कार केन्द्रका स्वयंसेवकले मर्मत गरेर चल्ने बनाएका छन्।'
केन्द्रका स्वयंसेवक ओम रोकाको टिमले पम्प मर्मतसम्भारको पाटो सम्हालेका हुन्। कोरोना महामारी बेला पिपिई बनाउन अविष्कार केन्द्र आएका थिए ओम। यो गत असार–साउनको कुरा हो।
केन्द्र नजिकै भए पनि स्वयंसेवकले हावाबाट पानी तान्ने प्रविधिबारे जान्न पाएका थिएनन्। पम्पलाई अरू नै केही सोचेर बसेका थिए।