बंगलादेशको कुल १६ करोडमध्ये ४० प्रतिशत जनसंख्या बालबालिकाको छ, शोधकर्ताका अनुसार यी बालबालिकाले जलवायु परिवर्तनको ठूलो मूल्य चुकाइरहेका छन्
१२ वर्षीय अलअमिनको घर दक्षिण बंगलादेशस्थित इल्सा नदीको किनारमा थियो । गत वर्ष भीषण बाढीले घर बगाएपछि परिवार राजधानी ढाकानजिकको केरानीगन्जको झुग्गीबस्तीमा बसाइँ सर्न बाध्य भयो ।
दुई वर्षअगाडि बुबाको क्यान्सरले मृत्यु भएपछि अलअमिन जहाजको कबाडी मजदुरी गर्दै आएका छन् र आमाले मजदुरका लागि खाना पकाउँछिन् । दुवैको आम्दानीले आमा, अलअमिन र दुईजना तीन र पाँच वर्षका भाइबहिनीको जीविका चलाउन जसोतसो पुग्छ । ‘कुनैवेला हाम्रो आर्थिक अवस्था ठिकै थियो ।
मेरा श्रीमान्ले खेती गर्थे र छोरो नजिकैको प्राथमिक विद्यालयमा पढ्थ्यो,’ अलअमिनकी आमा अमिना बेगम बताउँछिन् । नदीले सम्पत्ति बगाउनु र क्यान्सरको असफल उपचारपछि अलअमिनसँग ज्यालामजदुरीको विकल्प छैन भन्दै बेगम दुखेसो गर्छिन् ।
प्रतिकूल मौसमका कारण हुने बाढीपहिरो र हावाहुरीका कारण दक्षिणी बंगलादेशका हजारौँ परिवार ढाकाका झुग्गीबस्तीमा सर्न बाध्य छन् । यसरी सरेका परिवारका अधिकांश बालबालिका शिक्षाबाट वञ्चित हुन्छन् र जिन्दगीभरका लागि श्रमको बोझ बोक्न बाध्य हुन्छन् ।
राष्ट्रसंघीय नियोग युनिसेफको गत अगस्टको प्रतिवेदनअनुसार दक्षिण एसियाली मुलुक बंगलादेश, अफगानिस्तान र भारतका बालबालिका जलवायु परिवर्तनका कारण ‘अत्यधिक’ जोखिममा छन् । सो प्रतिवेदनले ३३ मुलुकका करिब एक अर्ब बालबालिका जलवायु परिवर्तनको जोखिममा छन् भन्ने जनाएको छ ।
प्रतिवेदनमा युनिसेफ दक्षिण एसियाका क्षेत्रीय निर्देशक जर्ज लार्या–एड्जीले ‘हामीले पहिलोपटक दक्षिण एसियाका दशौँ लाख बालबालिका जलवायु परिवर्तनले प्रभावित भएको स्पष्ट प्रमाण देखिरहेका छौँ’ भनेका छन् ।
युनिसेफका अधिकारीअनुसार खडेरी, बाढी र पहिरोले यस क्षेत्रका बालबालिकालाई घरबारविहीन तथा भोको बनाएको छ, स्वास्थ्य उपचार एवं स्वच्छ खानेपानीबाट वञ्चित बनाइदिएको छ र धेरै बालबालिका विद्यालय छोड्न बाध्य भएका छन् ।
