टंक ढकाल
बर्खामा बाढी तथा पहिरोको जोखिम सामान्य हो र त्यसकै लागि जोखिम न्यूनिकरण तथा प्रतिकार्य योजना बनाएर पूर्व तयारी गरिन्छ।
तर नेपालमा हरेक वर्ष बाढी तथा पहिरोले ठूलो धनजनको क्षति गर्छ, क्षति हुन थालेपछि सरकारी संचना परिचालन गर्ने निर्णय हुन्छ। पूर्व तयारी र सावधानीका कुरा उठ्छन्, बर्खा सकिएसँगै सेलाउँछन् अर्को विपद नआउँदासम्म।
लगातारको वर्षाले खोलानालामा बाढी तथा पहाडी क्षेत्रमा पहिरोको जोखिम उच्च बनाउनु स्वभाविक हो। तर पछिल्ला केही वर्षयता बर्खामा आउने बाढीको स्वरुप केही फेरिएको देखिन्छ। माथिल्लो पहाड तथा हिमाली जिल्लाहरुसँगै तल्लो पहाडका क्षेत्रमा लेदो तथा गेग्रानसहितको बाढी आउने क्रम हरेक वर्ष बढ्दो क्रममा देखिने गरेको छ।
यो वर्ष मनसुन सुरु भएसँगै देशभर सक्रिय बनेको छ। सिन्धुपाल्चोक, मनाङसहितका जिल्लाहरुमा बाढी तथा पहिरोले धनजनको क्षति गरेको छ। मनसुन अवधिमा औषतभन्दा बढि वर्षा हुने पूर्वानुमान रहेकाले विपत्तिको सुरुवातका रुपमा मात्रै हालका घटनालाई लिनुपर्ने र पूर्व तयारी तथा सावधानी सोहीअनुसार अपनाउनु पर्ने सुझाव विज्ञको छ।
मौसम विज्ञान विभाग अन्तर्गतको जल तथा मौसम पूर्वानुमान महाशाखा र बाढी पूर्वानुमान महाशाखाले नियमित रुपमा जारी गर्ने बुलेटिनहरुमा सर्वसाधारणलाई सचेत गराइएको छ । यस्ता बुलेटिनहरुमा लेदो तथा गेग्रानसहितको बाढी आउन सक्ने चेतावनी छुटेका छैनन् ।
आखिर किन आइरहेको छ त लेदो तथा गेग्रानसहितको बाढी? पानी मात्रै उर्लेर आउने बाढी र लेदो तथा गेग्रानसहित आउने बाढीले गर्ने असर कस्तो रहन्छ?