सरकारले कुर्था–जयनगर रेल सञ्चालनका लागि प्राविधिक तयारी पूरा गरेको छ। औपचारिकरूपमा उद्घाटन गर्नासाथ रेल नियमित सञ्चालनको तयारी पूरा भएको नेपाल रेल्वे कम्पनी लिमिटेडले जनाएको छ।
भारतीय कोनकोन कम्पनीबाट केही समयमा नै संरचना जिम्मा लिइने कम्पनीले जनाएको छ।
भारत सरकारले नेपाल सरकारलाई केही समयपछि औपचारिकरूपमा संरचना हस्तान्तरण गर्ने भए पनि अहिले सञ्चालनका लागि जिम्मेवारी लिन लागिएको कम्पनीका महाप्रबन्धक गुरु भट्टराईले बताए।
कम्पनीसँगको समन्वयमा प्राविधिक कर्मचारी २६ जना ल्याउन लागिएको छ। उनले भने, ‘त्यसमा रेल चालक, स्टेसन मास्टर, पावर म्यानेजर, सिनियर ट्राफिक म्यानेजरलगायत रहनेछन्।’
भारतसँगको सम्झौताको विषय आजको मन्त्रिपरिषद्को बैठकमा छलफल हुने बताइएको छ।
आज नै प्रमाणित सञ्चालन कार्यप्रणाली (स्ट्याण्डर्ड ओपरेटिङ प्रोसिडर) पनि बैठकमा छलफल हुनेछ। भारतसँग उताबाट ल्याइने जनशक्ति र आवश्यक सामग्री ल्याउने विषयमा समेत छलफल हुने उनले बताए।
कम्पनीसँग खरिद गर्ने सामग्री र जनशक्तिका विषमा कुराकानी भइसकेको छ। उताबाट टोलीले स्थलगत भ्रमणसमेत गरेको थियो। उनले भने, ‘यताबाट पत्र दिनासाथ उताको टोली तयारी अवस्थामा छ।’ नेपाली कर्मचारी र अरू प्राविधिक तयारी अवस्थामा रहेको महानिर्देशक भट्टराईले बताए।
रेल र कम्पनीका सामग्री सुरक्षाका लागि सशस्त्र प्रहरी बस्ने तयारी छ। उनले भने, ‘प्रशासनसँग कुराकानी भइसकेको छ।’
रेल नियमित सञ्चालनका लागि नेपाल र भारतका प्रधानमन्त्रीले संयुक्तरूपमा उद्घाटन गर्ने गरी छलफल भइरहेको कम्पनीले जनाएको छ।
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी पनि सहभागी हुने कुरा नेपालस्थित भारतीय दूतावासले बताएको छ। उनी भौतिकरूपमा वा भर्चुअल उपस्थित हुने भन्ने टुंगो नभएको भट्टराईले बताए। उनले भने, ‘दुवै देशका प्रधानमन्त्रीको समय मिलेपछि मात्रै उद्घाटनको मिति तय हुनेछ।’
भाडादर र टिकटका विषयमा यसअघि नै टुंगो लागिसकेको महाप्रबन्धक भट्टराईले बताए। कम्प्युटर खरिद सकेर उता लगेर राख्न तयारी अवस्थामा छ। भाडादरका विषयमा कम्पनीले मन्त्रालयमा प्रस्ताव गरिसकेको छ।
बस लगायतका अरू सवारीसाधनको भाडादरमा चलाउन तयारी गरिएको उनले बताए। सामान्य सिटमा ३५ किमी रेलमार्ग यात्रा गर्न रु ७५ भाडादर तोकिएको छ। उनले भने, ‘डिलक्सको भाडा सामान्यभन्दा चार पाँच गुणा बढी हुनेछ।’ सेवा सुरू गर्न आजको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले सहज बनाइदिने अपेक्षा गरिएको छ। कम्पनीले अहिले नेपाली कामदारलाई एक साताको तालिम दिइने महाप्रबन्धक भट्टराईले बताए।
उनका अनुसार रेलको महत्व बुझाएर कुन-कुन सामग्रीको सुरक्षा आवश्यक छ भनी बुझाउनुपर्छ। अहिले कामदार छनोटमा पहिले काम गरेकालाई प्राथमिकता दिइएको छ। तत्काल काम सुरू गर्न ती व्यक्तिलाई तयारी अवस्थामा राखिएको उनले बताए। उनले भने, ‘अबको दुईदेखि तीन हप्ताभित्र नियमित सञ्चालनको काम सकिन्छ।’
रेल सञ्चालनपछि त्यस क्षेत्रका जनता र व्यापारीलाई यातायातमा सहज हुने अपेक्षा गरिएको छ। अहिले पनि सवारी साधन सञ्चालन भइरहेकामा रेलले यातायातमा अझै सुविधा दिनेछ। उक्त रेलमार्ग बर्दिवाससम्म पुग्ने र पूर्वपश्चिम रेलमार्ग पनि बर्दिवास जाने भएकाले त्यहाँ पुगेर जोड्ने योजना सरकारले लिएको छ।
भारत सरकारको आर्थिक तथा प्राविधिक सहयोगमा निर्माण भएको सो रेलमार्गमा सञ्चालनका लागि गत असोज २ गते दुई सेट डेमो ट्रेन ल्याइएको थियो। सो रेलमा एक हजार २०० देखि एक हजार ३०० जनासम्म यात्रु बसेर र उभिएर गरी यात्रा गर्न सक्ने रेल विभागले जनाएको छ।
यात्रुबाहक रेल भएकाले यात्रुको झोला र सामान्य सामान मात्रै राख्न सकिनेछ।
नेपालमा राणाकालमा विसं १९८४ तिर भारतको रक्सौलदेखि नेपालको अमलेखगञ्ज तथा विसं १९९४ तिर जयनगरदेखि जनकपुरसम्म रेलसेवा थियो। लामो समय अवरूद्ध उक्त रेलसेवा वर्तमान सरकारको ‘समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली’ को राष्ट्रिय आकांक्षासँगै अघि बढेको हो।
अहिले कुर्थाबाट जयनगरसम्मको रेलमार्गको निर्माण गत वर्ष नै सकिएको थियो। कूल ३५ किमी लम्बाइमा रेल सञ्चालन हुनेछ। कुर्थादेखि बिजुलपुरासम्म थप १७ किमी रेलमार्ग निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको छ। विजलपुरासम्म गरी ५२ किमीमा छिट्टै रेल सञ्चालन हुने विभागले जनाएको छ। रासस
