कपिलवस्तु जिल्ला कारागार पुगेर कैदी बन्दीसँग कुरा गरेपछि २१ वर्षका हरि खनाल प्रस्ट भए, उनी जे चाहन्थे त्यो पूरा हुने भयो। उनी र उनका साथीहरुले जेलमा रहेकाहरुसँग कुराकानी गर्दा थाहा पाए - पढ्ने लेखपढको हुटहुटीलाई जेलका पर्खाल र फलामे बारहरुले छेक्न सक्ने रहेनछ। पढ्ने र पढाउने 'लत' बसाउन हिँडेका हरि र उनका साथीहरु धेरै मेहनतपछि कारागार पुगेका थिए - पुस्तकालय स्थापना गर्ने उद्देश्यका साथ।
जिल्ला कारागारमा दुईवटा ब्लक रहेछ। एउटा ब्लकमा राखिएकालाई अर्कोमा जान निषेध। पुस्तकालय बनाउन र त्यहाँ रहेकालाई पढाउने रहर बोकेर हिँडेका उनीहरुले तय गरे संकलन भएका आधा पुस्तक एउटा ब्लकमा र आधाजति अर्को ब्लकमा राख्ने।
त्यसभन्दा पनि अझ बढी रोचक कुरा त के भयो भने अक्षर खुट्याउन नसक्ने बन्दीहरु पनि पढ्न चाहँदा रहेछन्। उनीहरुले पुस्तकालय सुरु हुने हो भने त्यसभन्दा अगाडि प्रौढ शिक्षा सुरु गरेरै भए पनि सिक्ने चाहना व्यक्त गरे। अपराधको सजाय भोगिरहेकाहरुमा यस्तो हुटहुटी देख्दा हरि दंग हुनु स्वभाविक थियो।
हरि र उनका साथीहरुले शैक्षिक एवं निम्न माध्यमिक तहका अन्य पुस्तकहरू समेत जम्मा गराए, कखरा सिक्न चाहनेहरुका लागि। कारागारमा अहिले नियमित कक्षा सञ्चालन समेत भइरहेको सुनाउँदा उनी खुशी देखिन्छन्। सुखद् विषय के हो भने – त्यहाँबाट थप पुस्तकको माग गरिएको छ। पढ्न थालेपछि लेख्ने इच्छा व्यक्त गर्नेहरू पनि उत्तिकै बढेका छन्। अपराध कर्मबाट जेलमा पुगेका मानिसहरु नै किन परे त उनको रोजाइमा?
