यो बेला खर्च बढाउने कि घटाउने?

सेतोपाटी

काठमाडौँ

मुराहरि पराजुली

सरकारले सार्वजनिक खर्चमा मितव्ययिता कायम गर्ने सम्बन्धी मापदण्ड, २०७७ जारी गरेको छ।

सञ्चारकर्मीहरू उत्साही देखिएका छन्। सामाजिक सञ्जालमा पनि यो विषयले सकारात्मक प्रतिक्रिया पाएको छ। 

यसलाई मिडियामा कोरोना महामारीका बेलामा सरकारले 'फजुल खर्च' नियन्त्रण गर्ने लाग्यो भनेर प्रस्तुत गरिएको छ।

तर एउटा प्रश्न उठ्छ, महामारी बेला सरकारले 'फजुल खर्च' गर्न नमिल्ने अरू बेलामा मिल्ने हो?

अर्को प्रश्न हुन्छ, फजुल खर्च केलाई भन्ने?

अझै अर्को प्रश्न- अर्थतन्त्रलाई गति दिन, उत्पादन बढाउन, रोजगारी सिर्जना गर्न खर्च कटौतीको यो उपाय सहायक हुन सक्ला?  

यो पेचिलो विषयमा अर्थशास्त्रीहरूले वर्षौंदेखि बहस गर्दै आएका छन्। यो लेखमा सरकारले जारी गरेको खर्च कटौतीको नतिजा के होला भन्ने अनुमान गरिएको छैन। बरू खर्च कटौतीको उपाय सही हो कि होइन भन्ने चर्चा गर्न खोजिएको छ।

पहिले, बिसौं शताब्दीका दुई चर्चित अर्थशास्त्री जोन मिनार्ड केन्स र फ्रेडरिक अगस्ट भन हायकको कुरा गरौं।

सरकारको भूमिकाबारे यी दुई अर्थशास्त्री फरक मान्यता राख्थे। झट्ट हेर्दा चर्को वैचारिक दुश्मन जस्तो देखिने यी दुई अर्थशास्त्रीको व्यक्तिगत सम्बन्ध राम्रो थियो। दुवैले एक अर्काको विचारको खुलेर प्रशंसा र खण्डन गर्थे। एकअर्कालाई लामो पत्र लेख्थे। दोस्रो विश्वयुद्ध बेला विश्वविद्यालयको छतमा गफिएर पूरै रात पनि बिताएका थिए। केन्स हायकको सिद्धान्तलाई विरक्तलाग्दो भन्थे। हायक केन्सको सिद्धान्तलाई चामत्कारिक तर वियोगान्तक मान्थे। 

प्रकाशित मिति: : 2020-12-06 11:26:00

प्रतिकृया दिनुहोस्