अभिभावकको विदेशमा मृत्युः स्वदेशमा परिवारको पीडा

उमा केसी

रोल्पा

रोल्पा नगरपालिका वडा नं २ का यमबहादुर महरा वैदेशिक रोजगारीमा गएको केही महिनामै मृत्यु भयो। 

बीस वर्र्षको  कलिलो उमेरमा तीन  र एक वर्षका दुई छोरी र श्रीमतीलाई छाडेर रोजगारीका लागि मलेसिया गएका महराको विदेशमा अचानक मृत्यु भयो।

घरको आर्थिक अवस्था कमजोर भएका कारण ऋण काढेर मलेसिया पुगेका महराको तीन महिनामा रातो बाकसमा शव नेपाल आयो। 

कलिला दुई छोरीको लालनपालन र विदेश जाँदाको ऋण तिर्न गाह्रो भएको पीडा श्रीेमती भावना वली व्यक्त गर्छिन्। सदरमुकाम लिवाङमा दुई छोरीलाई लिएर सँंगै बस्दैआएकी भावनाले भनिन्,'सिलाइकटाइ गर्दै बच्चाहरु पालनपोषण गरेकी छु, बच्चाहरु ठूला हँुदै छन्, पढाइ खर्च पु¥याउनै गाह्रो छ।'

 साउदीको एक कम्पनीमा काम गर्दागर्दै विद्युतीय करेन्टमा परेर रोल्पा परिवर्तन गाउँपालिका –१ कुरेलीका २३ वर्षीय  रामचन्द्र पुनको पनि गत असारमा मृतयु भयो। विदेश जाने युवाको सङ्ख्या घट्दै गए पनि मृत्यु हुनेको सङ्ख्या भने घट्न सकेको छैन।
 
महरा र पुन त रोल्पाका प्रतिनिधि पात्र मात्रै हुन्। स्वेदशमा रोजगारीको सम्भावना नभएपछि विदेश जान बाध्य युवा हरेक वर्ष रातो बाकसमा फर्कने गरेका छन्।  आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ सम्म वैदेशिक रोजगारीका सिलसिलमा २९ जनाले खाडी मुलकमा ज्यान गुमाएका थिए। यसैगरी आव २०७६/०७७ मा खाडी गएका पाँच जनाको मृत्यु भएको जिल्ला प्रशासन कार्यालय रोल्पाले जनाएको छ।
 
नेपालमा नै रोजगारी नभएर युवा विदेशिनुपरेको नेकपाका जिल्ला सचिव हरि घर्ती बताउछन्। सरकारले युवालाई स्वरोजगार बनाउने कार्यक्रम ल्याएर उत्पादनमा लगाएमा मात्रै विदेशिने क्रम रोकिने उनको विचार छ। उनका अनुसार रोल्पाका धैरैजसो आर्थिक स्थिति कमजोर भएका युवा वैदेशिक रोजगारीमा छन्।  

तेस्रो मुलुक गएका मात्र नभएर भारतबाट आएकालाई पनि पहिचान गरी आर्थिक अवस्था कमजोर रहेका परिवारलाई राहतको व्यवस्था गर्नुपर्नेमा उनले जोड दिए। 

द्वन्द्वकालमा बढी पीडित, शिक्षाको अवसरबाट टाढा रहेका र  नियमित पढ्न जानबाट वञ्चित अधिकांश युवा राहदानी लिन आउने गरेको सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी नवराज शर्माले जानकारी दिनुभयो । बंैकमा खाता खोलेका ३१  मृतकका आफन्तले राहत पाइरहेको समेत शर्माले बताए। 'कतिपयको खाता खोल्न बाँकी नै रहेको छ' उनले भने।  

 गरीबी  र अशिक्षाका कारण विदेशिन बाध्य रोल्पालीमध्ये अधिकांशले अदक्ष श्रमिकका रुपमा जोखिमपूर्ण काम गर्दै आएका छन्। जोखिमपूर्ण कामकै सिलसिलामा हरेक वर्ष ठूलो सङ्ख्यामा तन्नेरीहरु मृत्यु, घाइते र अङ्गभङ्ग भएर स्वदेश फर्किने गरेका छन्। यसरी विदेशिनेमध्ये अधिकांश १८ देखि ३० वर्ष उमेर समूहका  रहेको जिल्ला प्रशासन कार्यालयले जनाएको छ। 

 जिल्लामा कुल दुई लाख २४ हजार ५०६ जनसङ्ख्या रहेकामा करीब ४० हजार युवा वैदेशिक रोजगारीका लागि भारतलगायत तेस्रो मुलुक जाने गरेका छन्। विश्वभर फैलिएको कोरोना भाइरसका कारण भारतबाट हालसम्म दुई हजार २७३  र वैदेशिक रोजगारीका लागि तेस्रो मुलुक पुगेका २४३  जना जिल्लामा फर्किसकेका छन्। 

यसरी विदेश जानेमध्ये १५ प्रतिशत महिला रहेको बताइएको छ। शुरुआतमा पुरुष मात्र विदेश जाने गरेकामा पछिल्ला दिनमा महिलासमेत  जान थालेका छन्। घरमा कमाइ गर्ने पुरुष नभएका परिवारबाट महिलासमेत विदेश गएर काम गर्न बाध्य छन्।

प्रकाशित मिति: : 2020-08-18 12:00:41

प्रतिकृया दिनुहोस्