काठमाडौँ । नोक्सान नै नोक्सान खाएपछि नेपाल वायु सेवा निगमले अन्ततः यहि साउन १५ गतेबाट चिनियाँ जहाजबाट व्यावसायिक उडान नगर्ने निर्णय गरिसकेको छ । वायु सेवा निगमलाई पूर्णतया घाटामा पुर्याउने यी जहाज आखिर किन ल्याइयो भन्ने चासो जनस्तरमा उब्जिएको छ । हरेक कोणबाट घाटै घाटा हुने कारण देखाइएको यस जहाजमा तत्कालिन समयमा कसरी नेपालका लागि अनुकुल बन्यो यो आफैमा रहस्यमय देखिएको छ । नेपाल अनुकुल छ भनेर उक्त जहाज भित्र्याउने तत्कालीन अध्ययन टोलीको छानबिन होला/नहोला त्यो हेर्न बाँकी नै छ । सर्वप्रथम चिनियाँ जहाज कसरी ल्याइयो, त्यो हेरौँ ।
चीनसँग भएको दुई पक्षीय सम्झौता अनुसार २०७१ वैशाखमा पहिलो पटक एउटा चिनियाँ एमए–६० जहाज नेपाल आएको थियो । सोही साल वैशाख र कात्तिकमा (वाई–१२) ल्याइएको दुबै अनुदान प्राप्त जहाज हुन् । २०७४ फागुनमा बाँकी सबै जहाज नेपाल आइपुगेका थिए ।अहिले एउटा वाई–१२ जहाज नेपालगञ्जमा गत चैतमा कोरोना परीक्षणका लागि संकलित स्वाब लिन जाँदा दुर्घटना भएर काम नलाग्ने अवस्थामा थन्किएको छ ।
विगत पाँच आर्थिक (२०७१/७२) वर्षमा यी ६ जहाजबाट १ अर्ब ९० करोड नोक्सान भएको छ । एउटा एमए–६० र २ वटा वाई–१२ जहाज मर्मत हुन नसक्दा २ वर्षदेखि ग्राउन्डेड भएर बसेका छन् । चिनियाँ जहाज चलाउने पाइलट नभएको, बिमा रकम अन्यको भन्दा ३५ प्रतिशतले बढी, अझ बर्ष बढ्दै गएपछि लागत बढ्दै जाने, स्पेयर पार्टसहरु ७५ प्रतिशतसम्म महँगो, सो जहाज चलाउने पाइलट नहुँदा नयाँ पाइलट उत्पादन गर्न प्रशिक्षण खर्च चार गुणासम्म बढी लाग्ने लगायतका कारण देखाएर उडान बन्द गर्न लागिएको हो ।
