कुनैपनि मुलुक संकटको बेला त्यो राष्ट्र कति स्वाभिमान पूर्वक उभिन सक्छन् भन्नका लागि त्यस राष्ट्रको कृषि उत्पादन कस्तो छ, त्यसमा भर पर्छ । यदि कुनै राष्ट्र कृषि उत्पादनमा आत्मनिर्भर छ भने जस्तोसुकै संकटापन्न अवस्थामा पनि त्यो राष्ट्र आफुलाई ठिंङ्ग उभिन सक्छ ।
नब्बेको दशकमा सोभियत रुसमा राजनीतिक परिवर्तको कारण विषम परिस्थितिको सिर्जना भयो । चरम आर्थिक मन्दीको स्थिति देखा पर्यो, राज्य नियन्त्रित समाजवादी प्रणालीमा रहेको मुलुक बजार अर्थतन्त्रात्मक पुँजीवादमा प्रवेश गर्दा धेरै क्षेत्र डाँवाडोल भएको थियो । तर, त्यो अवस्था धेरै रहेन, छिट्टै रुसले आफुलाई पुनःस्थापित गर्न सफल भयो । त्यसको मुख्य कारण भनेको नै उसको कृषि प्रणाली मजबुद थियो ।
अहिले अमेरिका विश्व शक्तिसम्पन्न मुलुकको रुपमा रहेको छ । औद्योगिक क्षेत्रमात्र नभई अमेरिकाको पनि कृषि प्रणाली अत्यन्त मजबुद छ । वरिपरि शत्रुराष्ट्रहरुले घेरिएर पनि आफूलाई निरन्तर अरबको एक शक्तिसम्पन्न राष्ट्रको रुपमा उभ्याउन सक्ने इजराइल पनि कृषिको सम्पन्नताको कारणले बनेको हो । चीन विश्वको शक्तिसम्पन्न राष्ट्रको रुपमा निरन्तर प्रगति गर्दै जानुमा पनि उसको कृषि उत्पादन धेरै राम्रो भएकाले हो ।
हामी नेपाल कुनैबेला कृषि उत्पादन निर्यात गर्ने मुलुक थियौं । वि.सं. २०६६ सालमा आइपुग्दा ४४ अरब ४३ करोडको खाद्यवस्तु आयात गर्न थाल्यौं । अहिले त्यसको १० वर्ष पछिको अवस्था हेर्दा स्थिती यति भयावह भएको छ कि हरेक वर्ष १० प्रतिशतले कृषि उत्पादनको आयात बढ्दै गएको देखिन्छ ।
आ.व. ०७४/०७५ मा कृषि उत्पादन तेश्रो मुलुकबाट २ खरब १५ अरब ५० करोड बराबरको आयात गरेर हामी नेपालीले खाएछौं । यो भनेको प्रतिव्यक्ति सरदर ८ हजार हुन जान्छ भने विदेशमा गएर नेपाली युवाहरुले कमाएको रेमिट्यान्सको झण्डै ५० प्रतिशत हो ।
