शरणार्थी संवेदना

शरणार्थीको मामिलामा नेपाल दक्षिणएशियामै उदार मानिए पनि पछिल्लो समय उनीहरूको आवाज दबिंदै गएको भान हुन्छ।

हिमाल खबर

काठमाडौँ

तिब्बती शरणार्थीको जीवन र सङ्घर्षबारेको उपन्यास हो, दुङाल। तिब्बती शरणार्थी युवती र नेपाली युवकबीचको प्रेमकथाको भावभूमिमा बुनिए पनि खासमा महिला पात्र कार्चुङ मार्फत नेपालमा रहेका तिब्बती शरणार्थीको पीडा र भोगाइमा उपन्यास केन्द्रित छ। जसमा उनीहरूले भोग्नुपरेको सामाजिकदेखि राजनीतिक, कानूनी र मानसिक पीडासम्मको कथा समेटिएको छ।

आफ्नो देशबाट भागेर वा लखेटिएर अनागरिक हुनुको पीडा कम पीडादायी हुँदैन। तिब्बत चीनमा गाभिएपछि त्यहाँबाट भागेर आएका हरेक तिब्बती शरणार्थीको आ-आफ्नै कथा र व्यथा छन्। नेपालमा शरण लिएको धेरै वर्ष भए पनि वा यहीं जन्मिए पनि पुर्खाको भूमि गुमाउँदा हुने पीडा र शरण लिएको देशसँग पनि नजिक हुन नसक्दा आफूभित्रै र समाजमा हुने द्वन्द्वबारे मालिका केशरी लिखित यो उपन्यासले बोलेको छ। २७ खण्डमा बाँडिएको उपन्यासले शीर्षक झैं दुङाल अर्थात् पीरको अध्याय पस्किएको छ- शरणार्थीले भोग्ने अस्तित्वविहीनताको पीर, खुलेर जिउन नपाउनुको पीर।

विगतमा माओवादी हिंसात्मक युद्धको विषयमा पुनरुत्थान र बौद्ध दर्शनबारे सुवर्णलता उपन्यास लेखेका केशरीले तेस्रो उपन्यासमा नेपालमा कम बोलिने र लेखिने तिब्बती शरणार्थीको मुद्दा उठाउनु सराहनीय छ। हामीकहाँ राज्यको चीनसँगको सम्बन्ध र एक चीन नीतिप्रति सजग हुँदै तिब्बत वा तिब्बती शरणार्थीको विषयमा चर्चा गर्न सङ्कोच मान्ने वा हच्किने प्रवृत्ति छ। कतिसम्म भने, यी विषय र परिवेशको मर्म र महत्ता बुझेर लेख्न लेखकहरूले समेत आँट नगर्ने र ध्यान नदिने हाम्रो साहित्यिक गरीबी छ। जबकि, लेखकहरूका लागि भूगोल, सिमानाभन्दा पनि मानवताले ठूलो अर्थ राख्छ।
 

प्रकाशित मिति: : 2022-01-02 10:30:00

प्रतिकृया दिनुहोस्