‘हट्यो सारा हिलो मैलो हरायो पानीको वर्षा, भवानीको भयो पूजा चल्यो आनन्दको वर्षा…’ लेखनाथ पौड्यालका यी काब्यहरफहरुले दसैंको भान दिन्छ।
गाउँवस्ती अनि सहर-बजार कुनै बेला थियो, दैंसैका लागि खानेकुरा साँचेर राखिन्थ्यो। त्यो समय दुःख कष्ट सहेर हिन्दु धर्मावलम्विहरू बडा दसैंका लागि मिठोमसिनो संगालेर राख्थे।
नेपालगन्जमा अर्को एउटा रौनक हुन्थ्यो रामललीलाको। रातभरि त्रिभुवन चोकको सडकमा देवी माँको भब्य मूर्तीहरू राखिन्थ्यो। सडकभरि दरी बिछ्याइन्थ्यो। पण्डालमुनि चाकलमारी बसिन्थ्यो। भिडियोमा ‘रामलीला’ हेरिन्थ्यो। झिलिमिली बत्तीमा रातको रौनक बेग्लै हुन्थ्यो। पछिल्ला केही बर्षमा रामलीला आयोजना हुन रोकियो। कोभिड महामारीले २०७७ सालको रामलीला रोकियो, यो पटक रामलीला लाग्ने ठाउँमा नेपाली सेनाले लिङ्गे पिङ बनाईदियो। सर्वसाधारण रामलीलालाई सम्झँदै पिङमा रमाइरहेका छन्।
उसो त दूरदराजका ग्रामीण भेगहरूमा जहाँ विकासका पूर्वाधार अझै पुगेका छैनन्, सडक सञ्जालले छुन सकेको छैन त्यहाँ अहिले पनि दसैका लागि भनेर मिठो मसिनो साँचेर राख्ने चलन अझै छ। केटाकेटीलाई नयाँ कपडा किन्न सदरमुकामका बजारसम्म पुग्न अहिले पनि धौ-धौ छ कतिपय ग्रामीण भेगहरूमा।
