साेनिया अवाले
सन् २०२० लाई हामीले बिदा गरेतापनि एउटा कुरा भने स्पष्ट छ, यसको प्रभाव हामीले यो दशक भर भोग्नुपर्नेछ।
सार्स–कोभ–२ का उत्परिवर्तनहरु (म्युटेसन) आउने दिन गत साता बेलायत पत्ता लागेको नयाँ स्वरुप भन्दा पनि थप संक्रामक हुन सक्नेछन्, विश्वव्यापी प्राकृतिक विनासको कारण अरु संक्रामक रोगहरु पनि देखा पर्न सक्छन्, थप सरुवा रोगहरू पनि देखिन सक्छन्।
यो समयमा महामारीविरुद्धको खोपमा पनि द्रुत सफलता सम्भव हुन पुग्यो।सुरुमा फाइजर, अनि मोडर्ना र त्यसपछि आस्ट्राजेनेका। रसियाको स्पुतनिक ५, अरु विभिन्न खोप भारत र चीनमा पनि सफल भई सार्वजनिक भएका छन्, तीमध्ये एक जसमा प्रयोग गर्न सुइ लगाउनु पर्दैन, नाकको प्वालबाटै औषधि छर्किन सकिन्छ।
तर, यो महामारीले विश्वमा विद्यमान असमानता उजागर गरिदिएको छ र विभेद वृद्धि गरिदिएको छ। सन् २०२१ मा विकासशील राष्ट्रका १० मध्ये एक जनाले मात्र कोभिड–१९ को खोप प्राप्त गर्नेछन्। र, नेपाल शायद यो पंक्तिको अन्त्यमा हुनेछ, र यहाँभित्रै पनि समान सुविधाबाट बञ्चित तथा दुर्गम भेगमा रहेकाहरु खोप लगाउने अन्तिम समूहमा हुन सक्नेछन्।
२०२० को अन्त्यतिर देखा परेको राजनीतिक संकटले अझैं अन्योल बढाएको छ। अरु देशले खोप लगाउने मिति सार्वजनिक गरिरहँदा हाम्रा प्रधानमन्त्रीले भने प्रतिनिधिसभा विघटन गरेर चुनावको मिति तय गरेका छन्। २०२० को पूरै वर्ष देशमा महामारी निरन्तर उकालो लाग्यो तर सत्तासिन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) को नेतृत्व भने आपसमा झगडामै व्यस्त भयो।
तोकिएको नेपाल भ्रमण वर्ष २०२० को प्रचारप्रसार देश बन्दाबन्दीमा गए सँगै गत चैतबाटै रद्द गर्नुपर्यो। असमान तथा आर्थिक रुपमा पहुँचभन्दा बाहिर रहेको स्वास्थ सेवा प्रणालीले महामारी फैलिएसँगै परीक्षण र उपचारको माग धान्न सक्ने अवस्था रहेन। लगभग पूरै वर्ष विद्यालय बन्द रहे र महंगा विद्यालयहरुको अनलाइन कक्षाहरुले प्रविधिमाथिको विभेद तथा आर्थिक असमानतालाई पुनः उदांगो पारिदियो। रेमिट्यान्समा निर्भर नेपालको अर्थतन्त्र शिथिल बन्यो, भारत तथा समुद्रपारका लाखौं श्रमिक आप्रवासीलाई भनी असाध्यै दुःख दियो।
