कोभिड-१९ (कोरोना भाइरस) को महामारीले विश्व अर्थतन्त्र उथुपुथुल भइरहेको बेला इटालीले आफ्ना एक तिहाई सांसद घटाउने भएको छ।
यही सेप्टेम्वर २० र २१ मा भएको जनमत संग्रहमा दुई तिहाई जनताले सांसद घटाउने पक्षमा मतदान गरेका थिए।
मत परिणाम अनुसार ६३ प्रतिशत जनताले संसद कटौती गर्नुपर्नेमा मतदान गरेका थिए।
यो जनमत संग्रहसँगै सन् २०२३ सम्ममा इटालीको संसद संख्या ९४५ बाट घटाएर ६०० बनाउने जनअनुमति प्राप्त भएको छ।
करिब सबै मत गणना गर्दा करिव ७० प्रतिशत जनताहरू सांसद घटाउने पक्षमा मतदान गर्ने बिबिसीले आँकलन गरेको छ।
यस अनुसार अब इटालीको तल्लो सदनमा सांसदको संख्या ६६४ बाट घटाएर ४०० बनाइनेछ भन्ने सिनेटलाई २८१ बाट घटाएर २०० मा ल्याइने छ। यो सँगै सांसद र सिनेटको जम्मा संख्या ९४५ बाट ६०० मा झारिने भएको छ।
संसदबाट अगाडि बढिसकेको यो विषयलाई जनमत संग्रहले समर्थन गर्नुपर्ने हुन्छ। यसले इटालीको संविधान संशोधन गर्छ। सन् २०२३ को चुनावअघि परिवर्तन हुनुपर्ने आवाज उठिरहेको छ।
यसैबिच विदेश मन्त्री लुइगी डी मैयोले जनमत संग्रहको परिणामलाई ‘ऐतिहासिक’ भएको दाबी गरेका छन्।
‘कम सुविधा र ३४५ कम सिटसहित हामी सामान्य संसद हुनेछौ’, उनले भने,‘यसबाट हाम्रो खर्चमा ठूलो बचत हुनेछ। संसदलाई सुव्यवस्थित बनाउँदा यसले १० वर्षमा १ अर्ब डलर युरो बचत हुनेछ।’
सरकारले आर्थिक सङ्कटका समय फजुल खर्च जोगाउनका लागि यस्तो निर्णय लिएकोमा जनताले समर्थन गरेका हुन्।
कुनै समय कोरोना संक्रमित अनियन्त्रित भएका इटालीको अस्पतालहरुमा अहिले कोरोनाका बिरामी नगन्य छन् । कोरोना भयावहले आक्रान्त बनेको उत्तरी लोम्बार्डीको मृत्युदर पनि झन्डै शुन्यमा झरेको छ । कुनैबेला कोरोना भाइरस नियन्त्रणमा विश्वकै खराब देशको नमुना बनेको इटाली अहिले संक्रमण नियन्त्रणमा विश्वको लागी ‘पाठ’ बनेको छ ।
कोरोना भाइरसबाट इटालीमा ३५ हजार ८ सय ७५ जनाको ज्यान गएको छ भने यहाँ ३ लाख १३ हजारमा संक्रमण देखिएको छ।
आफ्नै मौलिकता र पहिचान बोकेको इटाली युरोपको अर्थतन्त्रमा तेस्रो ठूलो रास्ट्र हो भने विश्वको १३औं राष्ट्रमा पर्दछ। जी ७ समूह (७ आर्थिक सम्पन्न र ब्यवस्थित राष्ट्रको समूह) र जी २० का संस्थापक सदस्य हो।
विश्वकै अर्थतन्त्रमा इटालीले ठूलो हिस्सा ओगटेको छ। यहाँ निर्माण भएका विश्व प्रसिद्ध बस्तुहरु जस्तै मेसिनरी, सवारी साधन, औषधिजन्य बस्तुहरु, फर्निचर, खाध्यान्न तथा लत्ताकपडाहरु विश्वभर निर्यात भइरहेको छ।
यद्यपी चीनले हालै विश्व बजार ओगटेका कारण इटालीका सयौं मौलिक पहिचान बोकेका उद्योगहरु बन्द भएका छन्।
दोस्रो विश्वयुद्वपछि इटालीले कृषि क्रान्तिलाई मुल आर्थिक ब्यवस्था नीतिमा रुपान्तरण गर्यो। फलस्वरुप आज पनि प्राय: सबै खाद्यान्न उपभोग्य बस्तुमा यो देश आत्मनिर्भर मात्र छैन विश्वका विभिन्न देशमा यहाँको उत्पादन निर्यात हुने गरेको छ।
दुधजन्य उत्पादनहरु, ओलिभको तेल पिठो, टमाटर, मकै, आलु, पास्ता, पिज्जा, वाइन तथा विभिन्न तरकारीहरु यहाँ उत्पादन उपभोग तथा निर्यात हुने खाद्य तथा पेय पदार्थहरु हुन्।
विश्वको ईतिहास हेर्ने हो भने हरेक काल खण्डमा कतै न कतै इटालीको नाम जोडिएकै हुन्छ। अहिले यहाँका विद्यालय तथा विश्वविद्यालयहरुमा यहाँको इतिहास बारे अध्यन अध्यापन र अनुसन्धान गराइन्छ। यो देशको ईतिहास धेरै लामो छ र बिभिन्न काल खण्डमा गएको महाप्रलयहरु, महामारिहरु अनि ठूला ठूला भयानक घट्नाहरुका कारण भोकमरि तथा अनिकालको सामना गरिको कुराहरु उल्लेख भएका छन्। त्यसैले पनि यहाका जनतालाई यस्ता र यो भन्दा ठुला महामारीलाई कसरी ब्यबस्थित गर्ने भन्ने बारे पूर्व ज्ञान हुनसक्छ। भोकमरिको बेला जे जे भेट्यो त्यही खान थाले र आज तिनै चिजहरु विश्वभर इटालियन खानाको रुपमा प्रसिद्ध छन्।
सरकारको यस्तो निर्णयबाट निश्चयनै निकट भविश्यमा इटालीले आफ्नो गुमेको अर्थतन्त्रमा केही राहत महसुस गर्नेछ।
