सन् १९६३ मा अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति जोन एफ केनेडीको हत्यामा सरकारले गरेको अनुसन्धानसँग सम्बन्धित झण्डै १५ सय दस्तावेज नेशनल अर्काइभ्सले बुधबार सार्वजनिक गरेको छ।
अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले अक्टोबरमा तोकिएको समयसीमा र संघीय कानूनलाई ध्यानमा राख्दै सरकारको कब्जामा रहेका रेकर्डहरू सार्वजनिक गराउने आह्वानलाई मध्यनजर गर्दै गोप्य केबल, आन्तरिक ज्ञापनपत्र र अन्य कागजातहरूको खुलासा भएको हाे। थप गोप्य दस्ताबेजहरू अर्को वर्ष सार्वजनिक हुने अपेक्षा गरिएको छ।
सन् १९६३ नोभेम्बर २२ मा बन्दुकधारी ली हार्वे ओसवाल्डद्वारा केनेडी हत्याको बारेमा जनताको बुझाइलाई आमूल परिवर्तन गर्नसक्ने नयाँ खुलासाहरू उक्त दस्ताबेजमा समावेश नभएको विशेषज्ञहरू बताउँछन्।
केनेडीको हत्याको एक दशकपछि इतिहासकार र आमजनता उत्सुकतापूर्वक उक्त कागजातहरूको अपेक्षा गरिरहेका थिए। शीतयुद्धको उचाइमा अमेरिकी इतिहासको ढाँचा परिवर्तन गर्ने घटनामा संलग्न 'मेल-अर्डर राइफल' भएको एक समस्याग्रस्त युवक पूर्ण रूपमा जिम्मेवार रहेको लाखौं अमेरिकीहरु विश्वास गर्दैनन्।
कागजातमा सीआईए केबल र मेमोलगायत ओस्वाल्डको पहिले खुलासा गरिएको छ। तर औचित्य नगरिएको मेक्सिको सिटीमा सोभियत र क्युबाली दूतावास भ्रमण र केनेडीको हत्यामा क्युबाको संलग्नताको सम्भावनाको बारेमा छलफल गरिएको छ।
एक सीआईए केबलको अनुसार ओसवाल्डले मेक्सिको सिटीमा सोभियत संघ भ्रमण गर्न भिसा माग्न सोभियत दूतावासलाई फोन गरेका र क्युबाली दूतावासको भ्रमण संगै स्पष्ट रूपमा क्युबा भ्रमण र त्यहाँ सोभियत भिसाको लागि पर्खन अनुमति दिने एक यात्रा भिसाको निवेदन गरेका थिए। हत्या हुनु भन्दा एक महिना अघि अक्टोबर ३ मा उनी टेक्सास सीमानाका हुँदै संयुक्त राज्य अमेरिकामा फर्केको कुरा उक्त कागजातमा उल्लेखित छ।
केनेडीको हत्याको भोलिपल्टको मेमोमा मेक्सिको सिटीमा ट्याप गरिएको फोन कल अनुसार ओसवाल्डले सेप्टेम्बरमा सोभियत दूतावासमा हुँदा एक केजीबी अधिकारीसँग कुराकानी गरेको पाइएको छ।
केनेडीको हत्यापछि मेक्सिकन अधिकारीहरूले क्युबाली दूतावासमा ओसवाल्डले कुराकानी गरेको एक मेक्सिकन कर्मचारीलाई गिरफ्तार गरेपछि सोधपुछ गर्दा ओसवाल्डले 'कम्युनिस्ट र क्यास्ट्रोको प्रशंसक भएको दाबी गरेको' खुलासा गरिन्।
'सिक्रेट आइज ओन्ली' चिन्ह लगाइएको एक सीआइए कागजातमा अमेरिकी सरकारले तत्कालीन क्युबाली नेता फिडेल क्यास्ट्रोको हत्या गर्ने षड्यन्त्रको खुलासा र १९६० मा 'क्युबाको सम्पर्कमा रहेको अन्तरिक आपराधिक समुहको प्रयोग' को षड्यन्त्र समेत पयिएको छ।
सार्वजनिक भएको नयाँ फाइलहरूमा केनेडीको हत्याको षड्यन्त्र सिद्धान्तहरूमा प्रायः उल्लेख गरिएका सान्टो ट्राफिकेन्ट जूनियर र साम गियाकाना जस्ता प्रमुख माफिया व्यक्तित्वहरूको अनुसन्धान र सर्वेक्षण गर्ने ब्यूरोको प्रयासहरूमा धेरै एफबिआइ रिपोर्टहरू समावेश छन्। उक्त दस्ताबेजहरुमा ब्यूरोले १९६० को दशकमा दक्षिणी फ्लोरिडा र पोर्टो रिकोमा सक्रिय क्यास्ट्रो विरोधी समूहहरूमा नियमित ट्याबहरू राखेको धेरै एफबीआई रिपोर्टहरू पनि समावेश छन्। एजेन्सीकाे सहयाेगमा