मैले मिहिनेत गरें, तर आर्थिक अभावले गर्दा आमालाई दशैंमा के लुगा लगाउने आमा भनेर कहिल्यै भन्न पाइनँ।
पुरस्कार आफैंमा पुरस्कृत शब्द हो। जगदम्बाश्री पुरस्कारबाट सम्मानित हुने समाचार सुनेपछि सिर्जनशीलताको कदर भएको अनुभूति भयो। स्रष्टाको योगदानको कदर गर्ने कुनै न कुनै संस्था त रहेछ।
कुनै समय म पनि कविता लेख्थें। मेरा कविता सुन्न रुचाउनेमध्ये एक कमलमणि दीक्षित पर्नुहुन्थ्यो। पछि म नृत्यशास्त्रमा लागें।
भौतिक रूपमा मैले राजा महेन्द्रको युगमा बढी काम गरें। त्यसपछि राजा वीरेन्द्रको पालामा हराए जस्तै भएको थिएँ। तर, अहिले सक्रिय छु।
मैले नृत्य सिकाउने वेला त्यसबाट कमाइ हुँदैनथ्यो। नेपालमा सांस्कृतिक कार्यक्रम हुँदैनथ्यो। नाच्न पनि पाइँदैनथ्यो। वर्षको एक पटक इन्द्रजात्राको दिन प्रज्ञा-प्रतिष्ठानको डबलीमा गएर नाच्न पाइन्थ्यो। त्यस बाहेक अरू दिनमा नाच्यो भने हुक्कापानी कटाएर थानकोट कटाइदिने चलन थियो।
त्यति मात्रै होइन, नाचेको मान्छेको जात पनि कटाउने चलन थियो। किनभने, कथित तल्लो समुदायका जम्मा १४ जातिले मात्र नाच्न पाउँथे। जस्तोः काठमाडौंमा कसाई र मधेशमा डोम-चमारहरूले मात्र नाच्थे। भारतका विभिन्न भेगहरूमा यो (कु)चलन अझै छ।
म घरको माथिल्लो तलामा नृत्य सिकाउँथें। नाच्नेहरूलाई घरभित्र हुलेको भनेर धेरै पटक अपमान सहनुपर्यो। नाच्न जान्नेहरूले पनि आफ्नो कला लुकाउनुपर्थ्यो। तर, त्यस वेला काठमाडौं जुद्धोदय पब्लिक (जेपी) स्कूलका विद्यार्थीहरू ‘भैरव सरसँग नृत्य सिक्न नपाए रानीपोखरीमा फाल हाल्छु’ सम्म भन्थे।
