महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाको एक सय एघारौँ जन्मजयन्तीका उपलक्ष्यमा नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानमा उनकै जीवनीमा आधारित नाटक ‘कुञ्जिनी’ प्रदर्शन भइरहेको थियो । देवकोटाको भूमिकामा अभिनय गरिरहेका थिए, वसन्तराज घिमिरेले ।
वसन्तराज त्रिभुवन विश्वविद्यालयअन्तर्गत नेपाली विभागमा विद्यावारिधि गरिरहेका थिए । संयोगले उनी महाकवि देवकोटाकै ‘पागल’ कवितामाथि शोधपत्र तयार गरिरहेका थिए । अनि, उता उनी मझेरी नाट्य मण्डलीको संस्थापक सदस्य पनि । उनले एक दर्जन नाटक खेलिसकेका थिए ।
मञ्चमा वसन्तराजले बडो भावुक भएर काव्यिक संवाद बोले–
‘छैन यहाँ केही
अन्धकूप सिवाय
निस्सार भो जगत्
लेख्ने स्याही सकियो
सफेद कागजहरू निख्रिए
खोइ केले लेख्ने हो अक्षर ?
अनि, केमा लेख्ने हो अक्षर ?
जीवनको यो अठबा र नीरस गीत हो
यहाँ उसिन्नलाई अब केवल ढुंगो बाँकी छ !
ढुंगो ?
जिन्दगी खुद यहाँ उसिनिएको छ
खाने हो ?’
(दर्शकदीर्घामा लुकेर नाटक हेरिरहेका निर्देशक रमेश चालिसे सहनिर्देशक हरिहरका कानछेउमा मुर्मुरिए, ‘कुन संवाद बोलिरहेको छ आज हाम्रो नायक ? भर्खरै उसले बोलेको कविता स्क्रिप्टअनुसार छैन ।’
हरिहरले भने, ‘मलाई पनि त्यस्तै लागिरहेको थियो ।’
‘अनि, किन चुपचाप बसेको त ?’ रमेशले मञ्चमा नियाल्दै व्यंग्यताका साथ ताता कोइला ओकले ।
हरिहरले जवाफ नफर्काउनु मुनासिब ठाने र मञ्चको दृश्यमा घोत्लिए ।)
यस्तैमा मञ्चमा शंकर लामिछानेको प्रवेश । उनी ओछ्यानमा कुक्रुक्क परेर बसेका देवकोटालाई स्वस्ती गर्छन् । देवकोटा मुखमा एउटा ठूटो सिगरेट च्यापेर सलाई कोर्ने यत्नमा छन् । सलाई ओसिएझैँ लाग्छ ।
शंकर लामिछानेले खल्तीबाट एउटा ‘किंगसाइज’ चुरोट झिकेर लाइटरसहित महाकविलाई टक्र््याउँछन् । महाकवि गहिरा–गहिरा कस लगाउन थाल्छन् ।
देवकोटाको हालत निरीह छ । कोठामा चरम गरिबी झल्किन्छ । जाडोको मौसम । एउटा मैलो धुसाले महाकविले बदन ढाकेका छन् ।
‘तपाईंसँग कलम छ ?’ चुरोट तानिसकेर देवकोटा सोध्छन् । शंकर खल्ती छाम्दै भन्छन्, ‘ज्या है ! आज त कलम खल्तीमा कोच्नै बिर्सेछु ।’
