रामनारायण बिडारी

बलात्कार शब्दले नै जनाउँछ कि मञ्जुरीबेगर यौनसम्बन्धी क्रिया कसैैले कसैमाथि गर्नु हो । यौनजन्य क्रिया पवित्रताका साथ गर्नुपर्ने संसारको रीत नै हो । यो पवित्र मार्ग पनि हो । तर, बलियाले निर्धाको मञ्जुरीबेगर गरिने यौनजन्य कार्यलाई अक्षम्य अपराध मानिन्छ । संसारमा नै अति मर्यादित तरिकाले अति पवित्रताका साथ गरिने सहवास वा समागमलाई दुष्टहरूले अपवित्र पारिदिएका छन् ।

सहवास वा समागम दुवै पक्षको हार्दिकतामा हुन्छ । त्यसमा पनि समाजले केही सर्त, बन्देज लगाएको छ । राज्यले कानुन नै बनाएको छ । यी सर्त वा मर्यादामा रही समागम हुनु नराम्रो हैन तर आपराधिक मनोवृत्ति भएका, दुष्टहरूले यस्तो पवित्र कार्यलाई अपराधमा परिणत गराइदिने गरेका छन् । बलात्कार संसारको कुनै पनि कुनामा अक्षम्य अपराधको कोटिमा पर्छ । कैयौँ देशमा त यसलाई मृत्युदण्डको सजायँ तोकिएको छ भने कैयौँ देशमा आजीवन वा जन्मकैदका रूपमा राखिएको छ ।
यस प्रसङ्गमा, सहमति भनेको के
हो ? न्याय निरूपण गर्न यसको प्रयोग बडो सतर्कतासाथ गर्नुपर्छ । नाबालक जसको शारीरिक, मानसिक तथा कानुनी आधारमा समेत यौनबारेमा अन्जान छ भने उसको सहमतिलाई पनि सहमति मानिँदैन । जस्तै ः शारीरिक, मानसिक अपाङ्गता भएको व्यक्तिको सहमतिलाई पनि सहमति मानिन्न । वृद्ध तथा रोगीको सहमतिलाई पनि सहमति मानिन्न । सामूहिक रूपमा वा धेरैजना मिलेर गरिने यौनक्रियालाई पनि सहमति थियो भन्न पाइँदैन । अर्थात् नाबालक, मानसिक तथा शारीरिक अपाङ्गता भएको व्यक्ति, उमेरका कारण यौन इच्छा नभएको व्यक्ति वा वृद्धको सहमति पनि सहमति मानिँदैन । यसैगरी, हाडनाताको कुनै पनि सहमतिलाई सहमति मानिँदैन । यसकारण बलात्कार मुद्दामा बडो होसियारीपूर्वक हेरेर बलात्कार हो, हैन यकिन गर्नुपर्ने हुन्छ । यसमा लैङ्गिक दृष्टिले मात्र हेरेरमात्र न्याय गर्न मिल्दैन । अक्षम्य रूपको बलात्कार भएको हुनाले सहमतिका बारेमा लिएको जिकिर सामान्यतः स्वीकार्य हुँदैन ।
माथि उल्लेख गरिएअनुुसार नाबालक, वृद्ध, अपाङ्ग, हाडनाताका व्यक्तिहरूमा र सामूहिक बलात्कारमा सहमतिको खास अर्थ हँुदैन । यसमा सजायँ नै हुन्छ, उन्मुक्ति हँुदैन । कैयौँ कुरा यौन दुराचारमा पर्छ । यौन दुराचार र बलात्कार छुट्याउनु न्यायकर्ताको निष्पक्षतामा भर पर्छ । यौन दुराचार बलात्कार होइन तर यो सामाजिक कलङ्क हो । सामाजिक मर्यादाविरुद्धको कुरा हो । यो संस्कृतिको विरुद्धमा हो । कहिलेकाहीँ यौन दुराचार दण्डनीय पनि हुन्छ । कहिलेकाहीँ नहुन सक्छ । सजायँ नभए पनि यो दुराचार समाजको कलङ्क हो । तसर्थ, यौनजन्य क्रियाकलाप अनिवार्य दुष्कृति पनि हो ।