श्रीलंकाका कार्यवाहक राष्ट्रपति रनिल विक्रमासिङ्घेले याे हप्ताको अन्त्यमा नयाँ राष्ट्रपति चयन गर्न संसदमा मतदान हुनुअघि अशान्तिलाई निम्त्याउने प्रयासमा संकटकालको घोषणा गरेका छन्।वि
विक्रमासिङ्घेले संकटग्रस्त टापु राष्ट्रमा गहिरो आर्थिक संकटमा व्यापक सामाजिक अशान्तिको बिचमा सार्वजनिक व्यवस्था र सुरक्षालाई कायम राख्नुपर्ने आवश्यकता औंल्याएका रोयटर समाचार एजेन्सीले जनाएको छ।
‘सार्वजनिक सुरक्षाको हितमा, सार्वजनिक व्यवस्थाको संरक्षण र समुदायको जीवनका लागि अत्यावश्यक आपूर्ति र सेवाहरूको मर्मतका लागि’ उपाय घोषणा गरेको सरकारी सूचनाअनुसार विक्रमासिङ्घेले आइतबार ढिलो घाेषणा गरेका हुन्।
भर्खरको आपतकालिनका विशेष कानुनी प्रावधानहरू सरकारले घोषणा गर्न बाँकी छ, तर अघिल्लो आपतकालीन नियमहरू मानिसहरूलाई गिरफ्तार गर्न र हिरासतमा राख्न, निजी सम्पत्ति खोज्न र सार्वजनिक विरोधलाई कम गर्न सेना परिचालन गर्न प्रयोग गरिएको थियो।
श्रीलंकाका संकटग्रस्त नेताहरूले अप्रिलदेखि धेरै पटक आपतकालिन अवस्था जारी गरेका छन्, जब सरकारको आर्थिक संकट र अत्यावश्यक वस्तुहरूको निरन्तर अभावको विरुद्धमा व्यापक विरोध प्रदर्शन सुरु भएको थियो।
राजधानी कोलम्बो सोमबार बिहान शान्त रह्यो, ट्राफिक र पैदल यात्रुहरू सडकमा थिए। ‘उहाँले किन आपतकालिन अवस्था घोषणा गर्दै हुनुहुन्छ ? जनताको डरमा ? देशमा आपतकालिन अवस्था छ ? त्यहाँ कुनै पनि आपतकालिन अवस्था छैन,’ संवैधानिक मामिलाका विशेषज्ञ जयमपति विक्रमेरत्नेले सोमबार अलजजीरालाई भने।
देशका जनतालाई आफ्ना मागहरू शान्तिपूर्ण रूपमा आफ्ना प्रतिनिधिसम्म पुर्याउने लोकतान्त्रिक अधिकार छ। तसर्थ, यो श्री विक्रमासिंघेले मानिसहरूलाई सडकमा आउनबाट रोक्नको लागि गरिएको प्रयास हो।
नीति विकल्प केन्द्रका वरिष्ठ अनुसन्धानकर्ता भवानी फोन्सेकाले आपतकालिन अवस्था घोषणा गर्नु सरकारको पूर्वनिर्धारित प्रतिक्रिया बनिरहेको बताइन्।
आन्दोलनका अगुवाहरु मध्येका एक रेभ. फादर जीवन्त पेरिसले अचानक आपतकाल घोषणा गर्नु भनेको आन्दोलनकारीहरुलाई डराउनुभएको बताए।
‘हामीले १०० दिनदेखि शान्तिपूर्ण आन्दोलन गरिरहेका छौँ तर संकटकालको अवस्था थिएन। त्यसो भए अहिले किन ?,’ उनले अलजजिरासँग भने,‘रनिल विक्रमासिंघे उत्पीडनका लागि तयार भइरहेका देख्छौं, तर यस्ता कार्यले हाम्रो सङ्घर्षलाई दमन गर्ने छैन। हामीसँग आन्दोलन गर्ने लोकतान्त्रिक अधिकार छ र हामीले हाम्रो अन्तिम माग पूरा नभएसम्म संघर्ष जारी राख्नेछौं।’
विक्रमासिङ्घेले गतहप्ता राष्ट्रपति गोटाबाया राजापाक्षेलाई सत्ताच्युत गरेपछि आफ्नो सरकारविरुद्धको जनआन्दोलनबाट बच्न देश छोडेर भागेका थिए।
हजारौं सरकार विरोधी प्रदर्शनकारीहरु कोलम्बोको सडकमा उत्रिएपछि राजापाक्षे माल्दिभ्स र त्यसपछि सिंगापुर भागेका थिए र उनको सरकारी निवास र कार्यालयहरू कब्जा गरेका थिए।
विक्रमासिङ्घेले शुक्रबार अन्तरिम नेताको रुपमा सपथ लिएका छन्। इन्धन अभाव र अत्यावश्यक वस्तुको मूल्यवृद्धिको विरोधमा महिनौंदेखिको आन्दोलनपछि उनले संविधानको पालना गर्ने र शान्ति सुरक्षा कायम गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन्।
श्रीलंकाको संसदले आगामी ५ वर्षका लागि राष्ट्रपति चयन गर्ने प्रक्रिया सुरु गर्न शनिबार बैठक बसेको छ, जसमा २.२ करोड जनताको संकटग्रस्त राष्ट्रलाई केही राहत दिन इन्धनको ढुवानी आइपुगेको छ।
राजापाक्षेका सहयोगी विक्रमासिङ्घे पूर्णकालिक राष्ट्रपतिको पद ग्रहण गर्ने शीर्ष दावेदार हुन्। तर, उनी निर्वाचित भएमा थप अशान्तिको सम्भावना बढाउँदै प्रदर्शनकारीहरू उनलाई हटाउन चाहन्छन्।
प्रदर्शनकारीका नेता मेलानी गुनाथिलाकेले श्रीलंकालाई कम्तीमा ६० वर्षभन्दा कम उमेरको नयाँ नेता चाहिने भन्दै भ्रष्टाचार र अन्य अपराधको आरोप नलागेको हुनपर्ने बताइन।
‘म खुसी छु कि गोटाबाया राजापाक्षे गएको छ तर रनिल विक्रमासिंघे सत्तामा रहेसम्म हामीले यसलाई उत्सव मनाउन सक्दैनौं,’ उनले अलजजीरालाई बताएकी छिन।
