चलचित्र दोख: युद्धकालीन समाजको पोस्टमार्टम

देशसञ्चार

शिशिर उप्रेती

दश वर्षे माओवादी जनयुद्धको औचित्य पुष्टि भएको नभएको राजनीतिक बहस चलिरहेको बेला नेपालका सिनेमा घरहरूमा शुक्रबारदेखि अनुप बरालद्वारा निर्देशित चलचित्र ‘दोख’ प्रदर्शनमा आएको छ।चलचित्रले तत्कालीन समयको युद्ध मनोविज्ञान, मनोदशा र प्रभावलाई दृश्यमा उतारेको छ। सिनेमामा दुई वटा गाउँहरूले भोगचलन गर्दै आएको सामुदायिक वनमा विवाद भए पछि वन कसको हुने भन्ने विषयमा माओवादी कमान्डर सङ्गीतको प्रवेश हुन्छ।

राज्य समर्थित र माओवादी पीडितहरूले सेना गुहार्छन् अनि गाउँ युद्ध भूमिमा परिणत हुन्छ।यसैको सेरोफेरोमा कथा घुमिरहन्छ।माओवादी द्वन्द्वकालमा गरिने कारबाही, सामाजिक विद्रोह, बदलाको भाव र युद्धको बीभत्सता सिनेमाले प्रकाश पार्न खोजेका विषयवस्तुहरू हुन।

सिनेमा सामान्य सामाजिक द्वन्द्वबाट सुरु हुन्छ तर बिस्तारै पात्रको मनोविज्ञानमा छिरेर जटिल व्यक्तिगत र सामाजिक संयोजन र सम्बन्धको पाटो उजागर गर्छ। दोखले केही गम्भीर र बौद्धिक बहसको माग गरेको छ।

के युद्धमा नैतिकता हुन्छ? युद्ध एक मात्र समाज परिवर्तनको साधन हो? युद्धले सबै प्रकारका शोषण र विभेदको अन्त्य गर्छ? युद्धमा मारिने निर्दोषहरूको क्षतिपूर्ति राज्य पक्ष वा विद्रोहीहरुले दिन सक्छन्?

प्रकाशित मिति: : 2022-07-11 12:44:00

प्रतिकृया दिनुहोस्