म संयुक्त राज्य अमेरिकामा आएको एक महिना बित्यो। यस अवधिमा अमेरिकी कर्मचारी संयन्त्रको कार्यशैली नजिकैबाट केही बुझ्ने मौका मिल्यो। समग्र अमेरिकामा २१ लाखभन्दा बढी संख्यामा निजामती कर्मचारी काम गर्दारहेछन्। १९ औँ शताब्दी र बीसौँ शताब्दीको प्रारम्भसम्म अमेरिकी कर्मचारी संयन्त्र पनि पार्टीकरण- भाँड पद्धति, जसलाई ‘स्प्वाइल सिस्टम’ भनिन्छ) को मारबाट गुज्रेर आजको अवस्थासम्म आइपुगेको रहेछ।
यहाँ रहे/बसेका करिब ५ लाख नेपालीका लागि राष्ट्रपतीय निर्वाचन पनि आफ्नै सरोकारको विषय हुँदोरहेछ। इराक होस् वा अफगानिस्तान, धेरैअघि भियतनाम होस् वा कोरिया, अमेरिकाका धेरैजसो युद्ध वा सैन्य द्वन्द्व एसियामै भएको, पहिलो र दोस्रो आणविक बम एसियामै खसाएको र प्रतिस्पर्धी महाशक्तिका रूपमा चीनको उदय वा मुसलमानप्रतिको दृष्टिकोण आदि विविध कारणले एसियालीहरू प्रति अमेरिकी राष्ट्रपतिको नीतिबाट नेपालीहरूमा पनि उल्लेख्य प्रभाव पर्नेगर्छ। राष्ट्रपतीय नेतृत्वको परिवर्तनसँँगै प्रशासनिक हेरफेर तथा सुधार, आप्रवासीप्रति अपनाइएको नीति, भिसा, कर प्रणालीबारे अपनाइएको नीति आदि अमेरिकी प्रशासनतिर नेपालीहरूले चासो राख्ने साझा विषय हुँदा रहेछन्। अहिले त झन् मिलेनियम च्यालेन्ज कर्पोरेसन (एमसिसी) सम्झौता र स्टेट पार्टनरसिप प्रोग्राम (एसपिपी) को काण्डले मुलुक तताइरहेको विषयले नेपालमा अमेरिकी सरोकार प्रत्यक्ष नै हुने गरेको छ।
