हुक्सले कोरेको नारीवादको बाटो

नारीमाथि पितृसत्ताले थोपरेको दमन र शोषणको परम्परा भेदनलाई आफ्नो लेखनको ‘ट्रेडमार्क’ बनाउँदै सीमान्त समुदायसम्म पुग्नु हुक्सको उद्देश्य थियो।

हिमाल खबर

काठमाडौँ

“म मेरो जीवनलाई सङ्कुचित हुन दिनेछैन। कसैको सनक या अज्ञानका अगाडि झुक्ने पनि छैन,” अमेरिकी लेखक बेल हुक्सको भनाइ हो यो। यो अभिव्यक्ति आफैंमा महिला स्वतन्त्रताको विम्ब हो।

ग्लोरिया जिन वाट्किन्सको साहित्यिक नाम हो, बेल हुक्स। प्राध्यापक अनि महिलावादी/सामाजिक अभियन्ताका रूपमा पनि चिनिने उनले मावलकी हजुरआमा बेल ब्लेयर हुक्सको नामबाट आफ्नो नाम जुराएकी हुन्।

सन् १९५२ सेप्टेम्बर २५ मा जन्मिएकी हुक्स श्रमजीवी परिवारकी सदस्य हुन्। उनका बुबा हुलाकका चौकीदार थिए भने आमा गृहिणी। हुक्सका ६ भाइबहिनी थिए। उनले स्टानफोर्ड युनिभर्सिटीबाट बीए, युनिभर्सिटी अफ विस्कन्सिनबाट एमए तथा युनिभर्सिटी अफ क्यालिफोर्निया सान्टा क्रुजबाट विद्यावारिधि गरेकी थिइन्। हुक्स पाउलो फ्रेरे,टोनी मोरिसन, मार्टिन लुथर किङ आदिबाट प्रभावित थिइन्।

पितृसत्तात्मक परिवार भएकाले हुक्सको प्रारम्भिक जीवन पिताको कठोर अनुशासनमा बित्यो। शिक्षारम्भ पनि जातीय आधारमा छुट्याइएको विद्यालयबाट भयो। त्यति वेलै उनी कविता लेखेर चर्च मण्डलीमा सुनाउँथिन्। तर, पारिवारिक र सामाजिक संरचना खासै उदार नभएकाले खुलेर लेख्न पाउँदिनथिन्। यसले उनमा लेखनप्रति नै मोहभङ्ग हुन थाल्यो। अर्कातिर महिलालाई परम्परागत भूमिका नै सुहाउने मान्यता राख्ने परिवारले सहयोग गर्ने कुरै थिएन। तर, पढ्दै जाँदा हुक्सलाई यस्ता दमन तथा विभेद विरुद्ध विद्रोह गर्नुपर्छ भन्ने लाग्यो। 
 

प्रकाशित मिति: : 2021-12-28 14:02:00

प्रतिकृया दिनुहोस्