२०७७ सालको उपल्लो डोल्पा यात्रा संस्मरणले बेलाबेला घच्घच्याउने गर्छ। जहाँ म सुर्खेतबाट एक दिनमै बाइकमा डाेल्पा पुगेकाे थिएँ।

म पश्चिम नेपालमा जन्मेकाे हुनाले यहाँका हरेक कठिन पर्यटकीय स्थानसम्मकाे दूरी मेरा पाइलाहरुले नापुन भन्ने लाग्छ। त्यसैले घुम्नका लागि आउने हरेक अवसर छाेपु–छाेपु लाग्छ।

डाेल्पा यात्रा जस्तै एक अर्को अवसर जुर्‍याे, हुम्ला यात्रा उर्फ कैलाश मानसरोवर दर्शन। अर्थात् एक विशिष्ट तिर्थ यात्रा।

टोलीमा तत्कालीन कर्णाली प्रदेश सरकारका प्रमुख सचिव, भूमि व्यवस्था कृषि तथा सहकारी सचिव र म थियौं। यहाँ म आफ्नो बिल्कुलै व्यक्तिगत भ्रमण अनुभूति लेख्दै छु।

हुम्ला जान टिकटको सकसको बारेमा भनिरहन परेन, १७ गतेको लागि टिकट निश्चित भयो। सोही दिन म अलिअगाडि सुर्खेत विमानस्थलमा गएर आवश्यक चाजोपाजो मिलाएँ।

प्रमुख सचिव ज्यूसँगै भएका कारण विमानस्थलको भीभीआईपी कक्ष हुँदै प्लेनमा गएर बसियो। तर, पहिलो गासमै ढुंगा भनेझैँ पुरानो सिता एयरको एकतिरको पंखानै चलेन।

एअरलाईन्सका कर्मचारीले हातले पंखा घुमाइरहे, हामी प्लेनभित्र एक अर्काको अनुहार हेरेर बसिरकेका थियौं। यतिबेला याे लेख्दै गर्दा केही दिन अगाडि बाजुराको कोल्टी विमानस्थलमा यात्रुहरुले जहाज धकेलिरहेको भाइरल दृश्यकाे याद आइरहेको छ।

त्यतिबेला भने हिन्दी फिल्म टोटल धमालमा जोनी लिभरको अटोका ईन्जिनवाला हेली याद आयो।

प्राविधिक कारण के थियो थाहा भएन। एकछिनपछि प्लेनका दुवै पङ्खा घुमे। पङ्खमा घुमेसँगै हुम्ला घुम्न पाइने हुनाले मन हुम्लाका डाँपाखामा घुम्न थाल्याे।

प्लेनमा ५ वटा जति मात्र सीट जोडिएको थियो भने पछाडि ८८४८ (सगरमाथा) अर्थात् एटएडफाेरएट रक्सीका कार्टुन, तरकारी लगायत अन्य सामान खाँदिएकाे थियाे।

मेरो सीट पनि कस्तो भने नि0 घुँडा राख्न नमिलेर पिठ्यूँ हवाईजहाजको झ्याल तर्फ फर्काउनुपर्ने अवस्था थियाे। मैले झल्झली नेपाल यातायात सम्झिएँ। त्याे नेपाल यातायात र याे नेपालकाे एयरलाइन्समा अन्तर केलाउन लायक छन्।

हामी साढे बाह्र बजे सिमिकोट विमानस्थल पुग्यौं। प्लेने चडेकाे बेलाका कष्ट लेख्न थालियाे भने सितिमिति पत्याउन गाह्रो हुन्छ। त्यसमाथि हाम्रै पुर्खाले महिनाैं पैदल यात्रा गरेका भाेट मधेसका कहानी ताजै छन्। त्यसका अगाडि प्लेनकाे बयान लाजकाे पसाराे हुन जान्छ।

हुम्ला विमानस्थलमा स्वागतका लागि सीडीओ, डीएफओ, डीएडीओ लगायत सम्बन्धित कर्मचारी मित्रहरु आउनुभएको रहेछ। लगत्तै प्रशासन कार्यालयमा संघ/प्रदेश मातहत कार्यालयका प्रमुखहरुसँग हुम्ला जिल्लाको समस्या, चुनौती तथा सम्भावनाको बारेमा छलफल कार्यक्रम तय भएको रहेछ।

म केहिबेर कार्यक्रममा बसेर खाजा खान निस्किएँ। बिहानदेखि खाना नखाएकोले भोकाएको थिए। त्यहाँ भाइहरु बसन्त, नन्द, उब्जनसँग बसेर चिसो मौसममा तात्तात्तो झोल मोमो खायाैं। आहा स्वाद!

त्यसपछि हाम्रो टोली वन कार्यालयमा केही समयको छलफल पश्चात् सिमिकोट वरिपरी निर्माण भएका भौतिक संरचना अवलोकनमा निस्कियो।

वन कार्यालयमा आदरणीय दाजु लोकजङ्ग शाही, प्रविन भाइ, प्रतिमा बहिनी, केशव सरसँग भेट भयो।

तत्पश्चात हाम्रो टाेली नराम्रैले बेखुस भयो। कारण थियो, निर्मित भौतिक संरचना। स्थानीय श्रोतको व्यवास्था गर्दै आयातित छठ सिमेन्टको व्यापक प्रयोगले सबै काम अधुरा, अपुरा। त्यो रंगशालाको प्याराफिट, त्यो कभर्ड हल, ति गुम्बाहरु!

ह्या हाम्राे विकास र त्यहाँ लगानी हुने बजेटकाे अपारदर्शीता!

बोराको ९ देखि १३ हजार पर्ने सिमेन्टेड मुर्कट्टा। हामी सिमपार्क-रानी वन छेउ छेउको फापर बारी हुँदै विजय होटल तर्फ अगाडि बढ्यौं। जहाँ हाम्रो साँझको बसोवासको व्यवस्था गरिएको थियो।

होटल पुग्दा साँझको ७ बजिसकेको थियो। होटलमा माननीय जीवनबहादुर शाहीसँग भेट भयो।

एकछिनको गफगाफपछि म वन कार्यालयतिर बस्छु भन्ने कुरा राखेँ। सचिव ज्यूले हैन टोली छोड्न कहाँ पाइन्छ भन्दै हुनुहुन्थ्यो। माननीय ज्यूले मेरो बचाऊमा फ्याट्टै भनिहाल्नुभो 'वनको इन्टिमेसी अलग्गै हुन्छ नि हौ सचिव ज्यू, वनकाहरुको जस्तो रमाइलो पो रमाइलो।' उहाँले मेराे भावना बुझिदिएकाेमा मनमनै धन्यवाद दिए।

उहाँले यत्ति भनिसकेपछि सचिव ज्यूले पनि 'लौन त हुन्छ भोलि बिहान ७ बजे भेटौं' भन्नु भयो। म र बसन्त भाइ होटलबाट वन कार्यालय नजिकै रहेको सब-डिभिजनमा गयौं।

साँझको खाजा/खाना नन्द भाइ, प्रतिमा बहिनी, केशव सरसँगै खाएर आराम गरेँ। खानाकाे पनि आत्मीय स्वाद हुँदाे रहेछ। त्याे साँझकाे खानामा भएकाे बेग्लै स्वाद सँधैभरी याद आइरहनेछ।

सोही दिन मुगु वन कार्यालय प्रमुख आदरणीय भरत भिना पनि हुम्लामा हुनुहुन्छ भन्ने जानकारी पाएँ, फोनमा कुरा भयाे। भोलि बिहान भेट्ने कुरा भयो। म बिहान पर्खिरहेँ...।

(नाेट: आजदेखि बिएल नेपाली सेवामा कर्णाली प्रदेश उद्याेग पर्यटन वन तथा वातावरण मन्त्रालयका अधिकृत तेजेन्द्र रावलकाे लिमी यात्रा संस्मरण शृङ्खलाबद्ध रुपमा प्रस्तुत गर्दैछाैं।)