जहाँको पानी पिएर देवकोटाले रचेका थिए 'यात्री' कविता, काठमाडौं छिर्ने प्रमुख मार्ग कसरी पर्‍यो ओझेलमा?

पहिलोपोष्ट

काठमाडौं

त्यसबखत राजधानी काठमाडौं प्रवेश गर्न चन्द्रागिरिको ठाडो उकालो चढेर ओरालो हिँड्नुपर्थ्यो चित्लाङबाट। लिच्छवी राजादेखि मल्ल राजा रानी र राणाहरु पनि यही बाटो हुँदै काठमाडौं आउजाउ गर्थे। भारतबाट काठमाडौं आउनेहरुको चित्लाङको यही बाटो हुँदै आउथे। भीमफेदी हुँदै चित्लाङबाट थानकोट पुग्नेको लर्को लाग्थ्यो। त्रिभुवन राजपथ सुरु हुनुअघि यही बाटो काठमाडौंबाट बाहिरिने र भित्रिनेहरुका लागि प्रमुख मार्गमध्ये एक थियो।  

भीमफेदी, कुलेखानीबाट हिँड्दै पुग्नेहरु थकित हुँदा आश्रय दिने स्थान थियो चित्लाङ। पुरानो नेवार वस्तीमा रहेका फल्चाहरुमा यात्रीहरुलाई आराम गर्ने सुविधा थियो। बाटोमा रहेका हिति (ढुंगेधारा) हरु ले तिर्खाएका यात्रुहरु प्यास मेटाउन सक्थे। 

पूर्खाहरुले पानीको मूल स्रोत पत्ता लगाएर कुलो बनाएर चित्लाङमा पानी ल्याएको धारामध्ये एक हो गर्जुधारा। साविकको चित्लाङ (हाल थाहा नगरपालिका ९ र १०) मा पर्छ। वडा ९ मा रहेको गर्जुधारासहित नारायणहिति, साता धारा र अन्य सम्पदाहरु लिच्छविकालिन मल्लकालिन सिर्जना भएको स्थानीय बताउँछन्। चन्द्रागिरिको उकालो झरेर वस्ती प्रवेश गर्ने बित्तिकै पुरानो शैलीमा बनेका घर र चैत्यहरु अझै देख्न सकिन्छ। चैत्यसँगै रहेको छ गर्जुधारा, जहाँ रचिएको थियो, 'यात्री' कविता।

भनिन्छ, महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा काठमाडौंबाट चित्लाङ आउजाउ गर्ने क्रममा यही ढुंगेधारामा छेउ बस्दै थिए। त्यहीबेला भारतबाट मारवाडी समुदायका व्यक्तिहरु चन्द्रागिरिको डाँडो उक्लन हस्याङफ्स्याङ गर्दै आइरहेका थिए। केही घोडामा त कोही मानिसको बुँइ चढेर डाँडो उक्लने तरखरमा थिए। त्यही दृश्य देखेर गर्जुधारामा आश्रय लिइरहेका देवकोटोले यात्रीहरुलाई प्रश्न गर्दै शब्दहरु कोरेका थिए।

प्रकाशित मिति: : 2021-03-14 09:15:00

प्रतिकृया दिनुहोस्