किरिया छोराले मात्रै गर्ने भन्ने चलन उल्टाउँदै बुटवल–१३ बेलवासकी २० वर्षीया नविना थापा बाबुको किरिया कर्म गरिरहेकी छिन्। छोरा र छोरी दुवैले किरिया गर्न पाउनुपर्छ भन्ने मान्यतासाथ आफू बाबुको किरिया कर्म गरिरहेको उनले बताइन्।
तर, छोरीले गर्ने किरिया कर्म विधिबारे पण्डितलाई जानकारी नहुँदा भने सुरुको अवस्थामा केही कठिनाइ भएको परिवारिक सदस्य बताउँछन्। नविना भने आफूले गरेको निर्णय कार्यान्वयन गर्न निकै कठिन भएको बताइन्।
उनको बुबा ५० वर्षीय कृष्णराम थापाको भारतीय सेनामा काम गर्ने क्रममा निधन भएको थियो। थापाका दुई सन्तान छन्, दुवै छोरी। दुई छोरीमध्ये नविना कान्छी हुन्। जेठी छोरी विदेशमा छिन्।
छोरीले आफ्ना बुबाको निधनमा किरिया कर्म गरेर छोरासरहको भूमिका निभाउन छोरीले पनि सक्छन् भन्ने उदाहरण उनले दिएकी छन्।
बुटवलको अक्सफोर्ड कलेजमा बिबिएस दोस्रो वर्ष अध्ययनरत नविनाले बुबाको निधनमा केश मुण्डन गरी किरिया गरेकी हुन्।
...
क्याम्पस पढ्दै गरेकी उनमा छोराछोरी जन्मिने कोख एउटै भएको हुँदा बाबुआमाको किरिया गर्नमा विभेद हुन नहुने उनको स्पष्ट भनाइ छ।
‘आखिर कोख एउटै हो, हामीले किरिया कर्म किन नगर्ने?,’ छोरीले किरिया कर्म गर्न हुन्न भन्ने मान्यता राख्नेप्रति उनको प्रश्न छ।
छोरासरह छोरी हुन्छन् भन्ने मान्यताअनुसार नै आफूले कर्म गर्न तयार भएको नविना बताउँछिन्।
‘बाबाले मलाई छोरोजस्तै मान्नुहुन्थ्यो, छोरी भए पनि के भो र हामी कर्म गर्न सक्षम नै छौं,’ उनले भनिन्, ‘बुबाको आत्मालाई शान्ति हुन्छ भने हामी किन नगर्ने?’