विगतमा महिलाको अवस्था

नेपालमा भएका राजनीतिक परिवर्तनहरु र उपलब्धिहरु सहजै प्राप्त भएका होइनन् । अहिले सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल भनेर गर्व गर्ने अवस्था र सबै नेपालीलाई अघिकार सम्पन्न बनाउने दिशातिर उन्मुख संविधान पनि सजिलै बनेको हैन । यसका पछाडि बलिदानी आन्दोलन र जनसङ्घर्षको एउटा लामो शृङ्खला छ, जसमा पुरुषहरुसँगसँगै हातमा हात, काँधमा काँध मिलाएर महिलाहरुले पनि सक्रियतापूर्व सहभागी हुँदै महान् योगदान र बलिदान गरेको गौरवमय इतिहास छ ।

इतिहासको पाना पल्टाएर हेर्ने हो भने महिलाहरु युगीन विभेद, पक्षपात र भेदभावको शिकार बन्दै आएका छन् । विभेद र शोषणको त्यो दुश्चक्रलाई राज्यको शासन व्यवस्थाले नै संरक्षण र नेतृत्व गर्दै आएको छ । त्यसका विरुद्ध इतिहासका कालखण्डमा बेलाबखतमा महिलाहरुले आवाजहरु उठाउँदै आएको तथा जनसङ्घर्षहरु गर्दै पनि आइरहेका छन् । व्यवस्थाले नै विभेद गरेको हुँदा योगमायाले कुरा उठाउने स्थिति बन्यो । महिला समानताको नैसर्गिक अधिकारलाई राज्यले बोक्न र सम्बोधन गर्न नसक्दा नै बेलाबेलामा महिलाहरुमाथिको विभेद अन्त्य तथा न्यायको मागसहित आवाजहरु उठ्ने गरेका छन् । यो बेग्लै कुरा हो कि असङ्गठित रुपमा उठेका त्यस्ता आवाजहरुलाई राज्यसत्ताले निर्ममतापूर्वक कुल्चँदै, दबाउँदै आयो ।