लामो समयदेखि भारतीय सेना रहेको कालापानी क्षेत्रसहित मिलाएर भारतले नयाँ नक्सा प्रकाशित गरेपछि यसले नेपालमा ठूलो तरङ्ग ल्यायो । पञ्चायती व्यवस्थादेखि नै भारतीय सेना बसेका उक्त क्षेत्र नेपालको हो भन्ने जानकारी हुँदाहुँदै भगौलिक र रणनीतिक महत्वको उक्त क्षेत्रमा भारतले अनेक बहाना बनाएर अहिलेसम्म छोडेको छैन ।
२०४५ सालमा महाकाली अञ्चलको कञ्चनपुुरमा कार्यरत रहँदा तात्कालीन अञ्चलाधिश जोनदेन उक्यापले एकपटक यो लेखकसँग कालापानीको हाम्रो क्षेत्रमा भारतीय सेना बसेको छ । यस विषयमा मैले गृह मन्त्रालय र दरबारलाई पत्र लेखेको छ भन्नुहुन्थ्यो ।
शायद यो विषयमा सम्बन्धित सबैलाई जानकारि हुँदाहुँदै पनि भारतको हेपाहा नीतिको कारण उसलाई हटाउन कठिन भएको हुुनसक्छ । पञ्चायती व्यवस्था रहँदा भारतसँग भित्रिरुपमा केही कुरा हुनेगर्थ्यो कि, तर सरकारबाट बलियोसँग यसको बिरोध गरेको बाहिर सुुनिदैनथ्यो । प्रायः त्यतिखेर धेरैकुरा गोप्य हुने र सञ्माचारमाध्यम तथा पत्रकार पनि अहिलेजस्तो खुलारुपमा लेख्न बोल्न सक्तैनथे ।
भारतकै सहयोगमा नेपालमा बहुुदलीय व्यवस्था आएपछि प्रमुुख दलका नेताहरुले यस विषयमा औपचारिकता पुर्याउने भन्दा अरु काम गर्न नसकेका मात्र होइन अझ महाकाली सन्धि गरेर भारतलाई दिनसक्ने दवाव पनि कमजोर बनाइयो ।
