पिरोलिँदै बित्छन् कायस्थ परिवारको दसैं : अर्धचेत मुकेश

बिएल संवाददाता

काभ्रेपलाञ्चोक
File Photo
File Photo

आजदेखि नेपालीको महानपर्व दसैँ सुरु भएको छ।

चाडपर्वले उल्लासमय बनिरहेका बेला वरपर, छरछिमेकी सबै हर्षित देखिएका छन्। बितेका १७ वर्षमा कस्ता चाडपर्व कति बिते शय्यामा सुतिरहेका काभ्रेपलाञ्चोकको बनेपा नगरपालिका–८ का ‘ज्यूँदो शहीद’ मुकेश कायस्थलाई थाहा छैन।

अर्धचेत अवस्थाका मुकेश चाडपर्वमा घर नजिकैको मावलीघर नटेकेको पनि उत्तिकै वर्ष भइसक्यो। बाबाआमा भनेर बोलाउला भन्ने आसमा मुकेशको स्याहारसुसारमा दिनरात नभनेको कायस्थ परिवारमा अझै आशा मरेको छैन।

दोस्रो जनआन्दोलनमा बायाँ कञ्चटमा गोली लागेर गम्भीर घाइते छोरा मुकेशको स्वास्थ्य अवस्था राम्रो होला भनेर कायस्थ परिवारले दिन गन्दै बसेको पनि १७ वर्षभन्दा धेरै भइसक्यो। मुकेशकी आमा मीरा भन्नुहुन्छ, 'छोरालाई ठीक होला भन्ने आशा अझै मारेका छैनौँ।' तर मुकेश चार वर्षदेखि दुब्लाउँदै गएको, पहिले जस्तो हाँस्न र सकेको बोल्न छाड्दा उनीहरुलाई ‘पीरमाथि पीर’ थपिएको छ।

छोराको विषयमा जो कोहीसँग कुराकानी गर्दा मुकेशका बाबुआमा निकैबेर भक्कानिए। 'दसैं–तिहारमा छिमेकका घर खुसियालीका साथ झिलिमिली गर्दै, परिवार र आफन्तसँग खुसियाली बाँडेको देख्दा मन निकै पोल्छ, कतै मेरो छोरोले आमा भन्देओस्', आमा मीराले दुःखेसो पाेखिन्, 'दसैं नजिकिएको बेला कहिलेकाहीं त मुकेशले घरको छतमा चङ्गा उडाउँदै होला भन्ने झस्को पस्छ।' 

मुकेश परिवारको एक्ला छोरा हुन्। 'परिवारको एक्लो छोरा पनि आन्दोलनमा अर्धचेत हुनेगरी घाइते भएपछि हाम्रो हालत के भइरहेको होला, आफैँ मनन् गर्नस् त?' बाबु कृष्णमान प्रतिप्रश्न गर्छन्।

कसैले उहाँको नाम लिएर बोलाउँदा ‘हँ हँ, माँ’ भनेर बोल्नसक्ने मुकेश हाल बोल्न सकेका छैन। परिवारका अनुसार हाल मुकेश अहिले ३२ वर्षको भए।

लामो समय उपचारका क्रममा चपाएर खाना खान नसक्ने मुकेशलाई झोल वा गिलो प्रकारका खानेकुरा खुवाउँदै आइएकोमा हाल पेटमा पाइपद्वारा खानेकुरा दिइएको छ। 'मुकेशले मुखबाट नखाएको पनि चार वर्ष भइसक्यो', बाबु कृष्णमानले भने। मुकेश हाल दायाँ हात र दुवै गोडा थोरै मात्रामा चलाउन सक्छन्।     

लोकतन्त्रका खातिर जनआन्दोलन भइरहँदा २०६२ चैत २७ गते १५ वर्षीय मुकेश बनेपाको तीनदोबाटोमा बायाँ कञ्चटमा प्रहरीको गोली लागी गम्भीर घाइते हुनुभएको थियो। त्यस दिनदखि उहाँको होस् अझै खुल्न सकेको छैन भने बाँया हात राम्रोसँग चल्दैन। गोलीको घाउ निको भए पनि मुकेशको टाउकोमा गहिरो खाल्डो छ।

सत्र वर्षदेखि अर्धचेत अवस्थाका छोरा मुकेशलाई सुतिरहेको हेरेर उनकी आमा मीरा भविष्यबारे सधैँ चिन्तित हुनु त दैनिकी नै भयो। अझै पनि छोराले नयाँ लुगामा सजिएर आमाबाबुसँग हाँसखेल गरेको देख्न पाउने, नपाउनेमा मीरा सशङ्कित छिन्। 'दसैं–तिहारमा मुकेशलाई ओछ्यानमै टीका लगाइदिनुपर्दाको क्षण कम्ती पीडादायक हुन्न', मीराले भनिन्।

उनका अनुसार आमा वा बाबुमध्ये कोहीकेही समय नजिक नभए मुकेश रुने गर्छन्। कायस्थ दम्पती मुकेशलाई हँसाउन खोज्छन् तर मुकेश बाबुआमाले खोजेको हाँसो दिन सक्दैन्। 'हातगोडा नचले पनि कुरा गर्छ कि भन्दै बेलाबेलामा बोलाउँछु, मुकेश हाँस्न खोज्छ अनि हँ मात्रै गर्छ', कृष्णमान पनि आँसु झार्दै पीडा पोखे। आन्दोलनताका मुकेश बनेपाकै विद्यासागर स्कुलको कक्षा आठमा पढ्दै थिए।

मुकेशको चेत खुल्नसके सहयोग मागेर भए पनि उपचारका लागि अझै कतै लैजान सकिन्छ की भन्ने आशामा बसेको छ कायस्थ परिवार। दलका नेता तथा सरकारी उच्च तहका व्यक्तिले मुकेशलाई भेट्न आउँदा आश्वासन पनि नदिएका होइनन् तर, देश–विदेशका चिकित्सकले थप उपचार गर्न नसकिने सल्लाह दिएको सम्झँदै छोराको भविष्य चकनाचुर भएकोमा मर्माहत छ परिवार। हाल मेडिसिटी अस्पतालका चिकित्सक गोपाल रमणले मुकेशको स्वास्थ्यबारे निगरानी गरिरहनुभएको परिवारले जनाएको छ। टाउकोमा जम्ने पानी निस्कने पाइप समयसमयमा बन्द हुने हुँदा समस्या भइरहेको चिकित्सकलाई उद्धृत गर्दै मीराले भनिन्।

आन्दोलनका घाइते र शहीदलाई सरकारले सम्झिरहोस् भन्ने चाहना कायस्थ दम्पतीको छ। कृष्णमानले भने, 'आन्दोलनका घाइते र शहीदलाई सरकारले कहिल्यै भुल्नुहुन्न।' मुकेशको नाममा बनेपामा पुनःस्थापना केन्द्र स्थापना गर्नुपर्ने उनिहरुले सरकारसँग माग गर्दै आइरहेका छन्। तत्कालीन सरकारले मुकेशको उपचारका लागि  १६ लाख सहयोग तथा बैंकको सात लाख ऋण मिनाहा गरिदिएको थियो। सरकारद्वारा जीवन–निर्वाह भत्तास्वरूप मासिक रु १६ हजार उपलब्ध हुँदै आएको छ भने एक स्वास्थ्यकर्मीलाई हेरचाहका लागि खटाइएको छ। मुकेशको नाममा बनेपामा प्रतिष्ठान पनि स्थापना गरिएको छ।

दोस्रो जनआन्दोलनका क्रममा काभे्रपलाञ्चोकका चार युवाले ज्यान गुमाएका थिए। आन्दोलनमा नालाका भीमसेन दाहाल पोखरामा, पनौतीका सगुन ताम्राकार कलङ्कीमा, भीमखोरीका शिवहरि कुँवर बनेपामा र नागे्र गगर्चेका सुनिलकुमार लामा काठमाडौंस्थित जोरपाटीमा मारिएका थिए। उक्त आन्दोलनमा जिल्लाका ४० जना घाइते भएका थिए।

प्रकाशित मिति: : 2022-09-26 20:34:00

प्रतिकृया दिनुहोस्